چکیده:
هدف از این پژوهش شناسایی مؤلفهها و روشهای به کار رفته در پژوهشهای مدیریت اسلامی در جهت گزینش مدیران سازمانها براساس معیارهای اسلامی موجود در پژوهشها و به روش سنتزپژوهی بود. رویکرد روششناختی در این پژوهش کیفی با استفاده از راهبرد سنتزپژوهی و روش تحلیل محتوا بود. با رجوع به پایگاههای معتبر دادهها و اطلاعات تعداد 157 مقاله در فاصله سالهای 1380−1396 در زمینه مدیریت اسلامی یافت شد که تعداد زیادی از آنها غیرمرتبط با اهداف پژوهش حاضر و از سوی نویسندگان غیردانشگاهی منتشر شده بودند و از بین آنها تعداد 43 مقاله بهعنوان نمونه و به صورت هدفمند انتخاب گردید. یافتههای پژوهش نشان داد که مهمترین شاخصهای شناسایی شده در حوزه پژوهشهای مدیریت اسلامی عبارت بودند از: اخلاقمداری، دینداری و خدامحوری، عدالتطلبی، نرمخویی و رفتار نیکو، سعه صدر، تقوی، تدبیر و اندیشهورزی، صداقت، تواضع و فروتنی، شجاعت، سادهزیستی، تخصصگرایی، امانتداری، بخشش، مشورت و همفکری، قانونگرایی، شایستهسالاری. از دیگر یافتههای پژوهش حاضر میتوان به روش تحقیق کیفی بهعنوان روش غالب در پژوهشهای مدیریت اسلامی اشاره کرد. از 43 مقاله بررسی شده تعداد 15 مقاله به صورت فردی و 28 مقاله به صورت گروهی منتشر شده و در این بین مردان بیشترین مشارکت را در این پژوهشها برعهده داشتهاند. بیشترین منابع مورد استفاده در پژوهشهای مدیریت اسلامی مربوط به قرآن کریم و نهجالبلاغه بوده است.
خلاصه ماشینی:
برای رسیدن به این هدف مهم پرسشهای ذیل مطرح و درصدد پاسخگویی بر آنها خواهیم بود: − مهمترین شاخصهای مدیریت اسلامی برای انتخاب مدیران در پستهای مدیریتی در پژوهشها کدامند؟ − پرکاربردترین روشهای به کار رفته در پژوهشهای مدیریت اسلامی کدامند؟ تبیین مفاهیم و واژهها تعریف مدیریت: مدیریت عبارت است از : فرایند تأمین و هماهنگی منابع (انسانی و مادی) برای تولید کالا و ارائه خدمات مورد نیاز جامعه (پرینگل، 1995، ص3).
مهمترین شاخصهای شناسایی شده در پژوهشهای مدیریت اسلامی کدامند؟ برای پاسخ به این پرسش تعداد 43 مقاله به صورت هدفمند و در طی دو دهۀ اخیر مورد بررسی قرار گرفت که نتایج آن در جدول شماره 1 و 2 نشان داده شده است.
سپس در پیشینه پژوهشی از تعداد 43 مقاله که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند برای تحلیل شاخصها، ابزارها و روشهای مدیریت اسلامی استفاده گردید که از جمله ویژگیهای مهم مقالات این بود که در مجلات معتبر و توسط افراد دانشگاهی منتشر شده است.
در این تعداد مقالات که به صورت هدفمند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفتهاند 17 مؤلفه کلیدی و مهم مدیریت اسلامی در انتخاب مدیران که بیشترین فراوانی را در بین مقالات داشتند، شناسایی که عبارتند از: − اخلاقمداری: قرآن کریم محور دعوت پیامبران را عموماً و حضرت محمدn را خصوصاً تربیت و تکمیل فضائل اخلاقی و ایمانی قرار داده است (سبحانینژاد و رضایی فریمانی، 1390).
سؤال اصلی براساس فرمایش حضرتn این است که چه تعداد و درصد از مدیران ما در سازمانها براساس شایستگی و معیارهای موجود که در بالا به آن اشاره گردید، انتخاب و انتصاب میشوند؟ از دیگر نتایج پژوهش حاضر میتوان به روشهای مورد استفاده محققان در حوزه پژوهشهای مدیریت اسلامی در تحقیقات مورد بررسی اشاره کرد.