چکیده:
هدف مقاله ی حاضر، آن است که با استفاده از نظریه ی روایت شناسی و با تأکید بر روایت شنو، نشان دهد، شعر حافظ در کلیّت خویش، چونان یک اثر روایی است که در آن با بیانِ غیرِ خطّی رخدادهای راستینی از زندگی بشری مواجهیم؛ رخدادهای مکرّری چون جدال ناتمام رند و صوفی، عهد الست، پذیرش بار امانت الهی و اتّفاقات متعاقب آن و...که همگی با صراحت و قدرت، در بسترِ زمانِ دوری ، آشکار شده است.در این مقاله، نخست بر روی خاصیّت روایی شعر حافظ، تأمل کرده ایم و سپس بر مبنای نظریّه ی روایت شناسی، نشان داده ایم که ساختار روایی شعر حافظ ،می تواند به قلمروِ شعر تعلیمی نیز تعلّق داشته باشد .توجه ژرف و بنیادین حافظ، به روایت شنو، از آن روست که در پی القای مفهوم یا آموزش و تعلیم اندوخته ای است .دراین مقاله، بعد از گزارش اقسام روایت شنوها در شعر حافظ، به این نتیجه می رسیم که شعر حافظ، جدای از ابعاد عمومیِ تعلیمیِ خویش ، روایت گر مناسبات نظام تک صدایی و چند صدایی است و با غور و ژرف کاوی خاص خویش، آموزه های لازم را برای انتخاب یکی از این دو مسیر، در اختیار مخاطب خود قرار می دهد.این پژوهش، به روش تحلیلی-توصیفی، بر مبنای مطالعات کتابخانه ای، انجام شده است
خلاصه ماشینی:
نيم نگاهي به جنبه هاي تعليمي شعر حافظ از منظر نظريۀ روايت شنو دکتر مهري تلخابي ـ دکتر اميرحسين آريان 1 چکيده هدف مقالۀ حاضر آن است که با استفاده از نظريۀ روايت شناسي و بـا تأکيـد بـر نظريـۀ روايت شنو، نشان دهد شعر حافظ در کليّت خويش ، چونان يک اثر روايي اسـت کـه در آن با بيان غيرخطي رخدادهاي راستيني از زندگي بشري مواجهيم ؛ رخـدادهاي مکـرري چون جدال ناتمام رند و صوفي، عهد الست ، پذيرش بار امانت الهي و اتفاقات متعاقـب آن و...
ايـن مقاله در پي پاسخ به اين پرسش بنيادين شکل گرفته است که آيا از رهگذر بررسي شعر حافظ به عنوان يک اثر روايي، پيام تعليمي او به گونه اي ژرف و نظام منـد و منسـجم ، در يک بافت فلسفي و هستيشناسانه ، قابل گزارش است ؟ به عبارت ديگر، هدف ما در ايـن مقاله ، رديابي آن دسته از بيت هاي مشـهوري نيسـت کـه دربردارنـدة نکـات تعليمـي و اخلاقي است و همگان به گونه اي آن ها را ميشناسند، بلکه رسـيدن بـه سـاختار تربيتـي نظام مند و فکرشده اي است که حـافظ در روايـت داسـتان خـويش ، از هسـتي آدمـي و سرنوشت او، پيش روي مخاطبان ميگذارد.
٣. مباني نظري مقاله در چيستي دستور روايت و نظريۀ روايت شنو بر مبناي آنچه در مقدمه آمده ، بايد گفت هدف از اين مقاله آن است کـه نخسـت ثابـت کنيم شعر حافظ قابليت بررسي به مثابۀ يـک اثـر روايـي را دارد؛ زيـرا مـيتـوان بـه آن به عنوان مجموعه اي يکپارچه و گفتمان مدار، با زنجيره اي از حـوادثِ مبتنـي بـر روابـط علّي و معلـولي نگريسـت ، و ديگـر آنکـه نشـان دهـيم شـعر حـافظ از ديـدگاه نظريـۀ روايت شناسي، متوجه روايت شنو است و قصد تعليم نگرش خاصي را به مخاطب دارد.