تپه حصار دامغان و فرهنگ بلخی- مروی مقاله

تپه ی حصار دامغان جزء نخستین محوطه های مهم باستانی ایران به شمار می رود که مورد کاوش باستان­شناسی قرار گرفت. از دهه ی چهل میلادی که اشمیت کاوش در این محوطه را آغاز کرد، تاکنون مسائل و فرضیات بسیاری در باستان­شناسی ایران، در خصوص ادوار زمانی مختلف (پیش از تاریخ و تاریخی) به ویژه در مرکز فلات و شمال­ شرق ایران با نتایج حاصل از پژوهش ­ها و کاوش های باستان­ شناسی محوطه­ ی حصار گره خورده است. بحث اصلی این نوشتار به بررسی رابطه­ ی این استقرار با فرهنگ بلخی- مروی اختصاص دارد. گاه از این تپه­ به عنوان منشاء پیدایش و شکل­ گیری و یا استقراری که مردمان آن با مهاجرت به واحه بلخ و مرو، فرهنگ بلخی-مروی را پایه­گ ذاری کرد ه­اند، یاد می­شود. هدف از این نوشتار بررسی و مطالعه­ ی شباهت­ های موجود بین یافته­ های تپه حصار دامغان و به خصوص دوره­ی (IIIC) آن با آثار و یافته­ های فرهنگ بلخی- مروی در راستای روشن شدن وضعیت و کیفیت ارتباطات بین این دو منطقه در دوره مفرغ میانی و متاخر (2300-1500ق.م) است. این مطالعه افزون بر ایجاد یک درک صحیح از علت و چرایی شباهت­ های موجود، می­تواند پاسخ­گوی این فرضیه باشد که آیا می­توان از این تپه به عنوان منشاء فرهنگ بلخی-مروی یاد نمود؟