چکیده:
پژوهش حاضر، تلاشی است در جهت بررسی پیشوندهای واژ - واجی گویش تاتی تاکستان و واکاوی چگونگی عملکرد فرایندهای واژ - واجی در چارچوب نظریۀ بهینگی. منظور از فرایندهای واژ - واجی آن دسته از تغییرات واجی است که در بافتی صرفی یعنی در مرز بین تکواژها ایجاد میشود و انگیزۀ آوایی دارد. روش پژوهش بهصورت تحلیلی بوده و دادهها از کتابهای تاتی، رادیو و شبکههای محلّی گردآوری شدهاند. متغیّرهای زبانی براساس نوع فرایندهای آوایی و واژگانیِ دخیل مورد بررسی قرار گرفتند. نهایتاً، براساس دادههای موجود، این نتیجه بهدست آمد که در این زبان گاهی فرایند حذف و گاهی درج در مرز تکواژی رخ میدهد؛ هرچند فرایند حذف در پیشوندها از مرتبۀ بالاتری نسبت به درج برخوردار است. این امر، نشاندهندۀ همنوایی یا همان دسیسۀ واجی است و درواقع نشان میدهد که مرتبهبندیِ محدودیتهای جهانی در این گویش صادق بوده و محدودیتهای موجود در گویش یادشده با محدودیتهای جهانی همسو است. این پژوهش به پیکرۀ دانش زبانیِ زبانشناسان در مورد گویش تاتی افزوده و به پژوهشگران در شناختِ هرچه بیشتر فرایندهای واژ - واجی گویش تاتی و تطابق آن با جهانیهای این حوزه یاری میرساند.
خلاصه ماشینی:
برونداد: ١V از آنجا که در داده های مورد نظر همگونی صورت می گیرد و ارزش گرد و پسین بـودنِ واکـۀ پیشـوند در برونداد تغییر می کند، مرتبه بندی محدودیت های ١ تا ٣ و تابلوی بهینگی مربوط به آن ها بـه صـورت زیـر است : (رجوع شود به تصویر صفحه) بنــابر تــابلوی (٥)، گزینــۀ a بــه قیمــت نقــض محــدودیت )round(IDENT-IO ، محــدودیت HARMONY-IO را ارضاء کرده و برنده می شود.
رتبه بندی مربوط به محدودیت های DPO-IO, ALIGN-MORPH-L < (رجوع شود به تصویر صفحه) همان طور که تابلوی (١١) نشان می دهد، گزینۀ a بـه قیمـت درج یـک عنصـر، محـدودیت ONSET را ارضاء کرده و به مثابۀ گزینۀ بهینه انتخاب می شود.
jærde] ظاهر مـی شـود؛ بنـابراین ، مرتبـه بنـدی و تابلوی بهینگی مربوط به آن ها به صورت زیر است : (رجوع شود به تصویر صفحه) براساس تابلوی (٣١)، گزینۀ a به مثابۀ گزینۀ بهینه انتخاب می شـود، زیـرا بـه وسـیلۀ درج محـدودیت DEP-IO را که در پایین ترین جایگاه قرار دارد، نقض کرده است .
̂ba] (به معنی باعرضـه ) در برونـداد ظـاهر مـی شـود؛ بنابراین ، مرتبه بندی محدودیت ها و تابلوی بهینگی به آن ها به صورت زیر است : (رجوع شود به تصویر صفحه) براساس تابلوی (٣٣)، گزینۀ a به مثابۀ گزینـۀ بهینـه انتخـاب مـی شـود، زیـرا بـا انجـام فراینـد درج ، محدودیت مربوط به آن را که در پایین ترین جایگاه قرار دارد، نقـض کـرده اسـت ، امّـا محـدودیت هـای مهم تر نقض نشده اند.