چکیده:
در دهههای اخیر، در اثر گسترش مدرنیته در عرصهی جهانی، تحولاتی در زمینههای فرهنگی و ساختاری روی داده که سبب گرایش زنان به بازتعریف هویت اجتماعیشان شده است. در این میان مصرفگرایی مفهومی است که با انتخابی شدن زندگی روزمره معنا مییابد و این امر در بازتعریف هویت زنان تأثیر فراوانی داشته است. در پژوهش حاضر عواملی که زنان را به تأمل در هویتهای سنتی، مقاومت در برابر کلیشههای جنسیتی و بازتعریف هویت اجتماعی قادر میسازد مورد مطالعه قرارگرفته است. روش تحقیق مورد استفاده روش کمّی از سنخ پیمایشی؛ جامعهی آماری زنان دهههای50، 60 و70 شهر اصفهان و روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای بوده است. نتایج این پیمایش نشان میدهد که در جامعهی مورد مطالعه، تحصیلات هیچ رابطهای با میزان مصرفگرایی ندارد حال آنکه بین بازتعریف هویت زنان و مصرفگرایی و بین دو متغیر پایگاه اقتصادی اجتماعی و مصرفگرایی رابطه وجود دارد. همچنین بین مصرفگرایی و وضعیت تأهل همبستگی وجود دارد اما این همبستگی پایین بوده و میتوان استدلال کرد که تأهل افراد نمیتواند تأثیر چندانی بر میزان مصرفگرایی زنان داشته باشد. از دیگر نتایج به دست آمده میتوان به تفاوت میزان مصرفگرایی زنان بر حسب دههی تولد اشاره داشت. نتایج تحقیق نشان میدهد که حداقل بین دو گروه زنان دهههای50 و 60 در میزان مصرفگرایی تفاوت معناداری وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به این امر،تحقیق حاضر سعی دارد به این سؤال اساسی پاسخ دهد که آیا جریان مصرف گرایی رواج یافته از رهگذر جریان جهانی شدن موجب اقدام به بازتعریف هویت در میان زنان ایرانی شده است ؟سؤال دیگری که در این رابطه مطرح میشود این است که در فضاهای شهری امروز،جنسیت چگونه در رابطه با مصرف گرایی منجر به کسب هویت های جدید میشود؟ اهمیت و اهداف زنان در میان گروه های جامعه بویژه در مقایسه با مردان از نظر هویت یابی با چالش های بیشتری رو به رو هستند،زیرا منابع چندانی برای معنابخشی و تعریف خود در دسترس ندارند.
در کنار هدف کلی فوق ، این مقاله درصدد است به بررسی ابعاد و سؤال های زیر بپردازد: • هدف زنان از مصرف بیش از حد کالاها و خدمات چیست ؟ • جنسیت ،مصرف و هویت چگونه در فضاهای شهری با هم تلاقی پیدا میکنند؟ پیشینه ی تحقیق ربیعی و همکاران (١٣٩٥)در مقاله ایبا عنوان «مصرف گرایی:از اجبار تا لذت ،مطالعه ای جامعه شناختی درمورد مصرف گرایی در میان ساکنان شهر تهران »،به مطالعه ی عوامل مؤثر بر مصرف گرایی پرداخته اند.
این شاخص ها بر مبنای یک طیف ٥ درجه ایلیکرت گزارش شده است پاسخ به فرضیه های تحقیق فرضیه ١) بین مصرف گرایی و بازتعریف هویت زنان رابطه وجود دارد.