چکیده:
از سال 2008 تاکنون، موک بهعنوان یک ابزار آموزشی توسط مؤسسات آموزشی و آموزش عالی به فراوانی مورد استفاده قرار گرفته و استقبال از آن چشمگیر بوده است. نه فقط مؤسسات آموزشی از آن بهعنوان یک ابزار آموزشی اثربخش در دورههای آموزشی و پژوهشی خود استفاده کردهاند بلکه پژوهشگران مختلفی نیز به بررسی موک از زوایای مختلفی پرداختهاند. پژوهش حاضر درصدد بود تا تصویر جامعی از سیمای این پژوهشها ارائه دهد. بهمنظور نیل به این هدف، از فراتحلیل کیفی استفاده شد و 40 پژوهش که هرکدام بهنوعی به بررسی و واکاوی جنبههای مختلف موک پرداختند، ارزیابی و بررسی شدند. یافتههای این پژوهش نشان داد که پژوهشهای انجام شده هم از حیث ساختاری و روششناختی و هم از حیث محتوایی دارای ویژگیهای برجستهای بودند که باید مد نظر قرار داد. جهتگیری نظری بیش از نیمی از پژوهشها مبتنی بر پارادایم پیوندگرایی بود که این مسئله را القا میکند که اگر نظام آموزشی و آموزش عالی کشورمان درصدد پیادهسازی و کاربست موک در آموزشهای خود است لازم است تا نگاه ساختارگرایانه و سنتی خود را تغییر داده و به سمت نگاه مبتنی بر گفتمان، تعامل، خلق دانش و آموزش و یادگیری از طریق فرایندهای در حال شدن حرکت کنند.<br />
خلاصه ماشینی:
جهتگیری نظری بیش از نیمی از پژوهشها مبتنی بر پارادایم پیوندگرایی بود که این مسئله را القا میکند که اگر نظام آموزشی و آموزش عالی کشورمان درصدد پیادهسازی و کاربست موک در آموزشهای خود است لازم است تا نگاه ساختارگرایانه و سنتی خود را تغییر داده و به سمت نگاه مبتنی بر گفتمان، تعامل، خلق دانش و آموزش و یادگیری از طریق فرایندهای در حال شدن حرکت کنند.
/ بر اساس یافتههای به دست آمده از جدول قبل، 65 درصد پژوهشهای انجام شده در قالب علمی پژوهشی بودهاند که خود نشان از جایگاه مناسب موک در تحقیقات و مقالههای علمی پژوهشی است اما نکته قابلتأمل تعداد بسیار محدود پایاننامههایی است که به این موضوع اختصاص یافته است که نشان میدهد که اگرچه پژوهشگران مختلف سعی داشتهاند که در قالب مقالههای علمی پژوهشی به بررسی و واکاوی ابعاد مختلف موک بپردازند اما کمتر حاضر شدهاند این مسئله را بهطور جدی و در قالب پایاننامه به آن بپردازند.
جدول 3: ابزارهای گردآوری دادههای تحقیق {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} همانگونه که مشاهده میشود از تمامی ابزارهایی که مورد استفاده قرار گرفتهاند، پرسشنامه دارای بیشترین فروانی بوده است که البته با توجه به حجم گسترده تحقیقات کمی در پژوهشهای موک، این یافتهها دور از ذهن نیست.
وضعیت پژوهشهای موک از حیث محتوایی شناختی چگونه بوده است؟ تمرکز موضوعی آثار تمامی پژوهشهایی که در این فراتحلیل مورد بررسی قرار گرفتند بر چند موضوع محوری متمرکز شدهاند که در جدول 5 و نمودار 4 هرکدام از موضوعات و فراوانی آنها مشخص شده است.