چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی ارزش معرفت شناختی برهان اعجاز در اثبات وجود خدا از دیدگاه دو تن از
اندیشمندان مسلمان پرداخته است. از میان اندیشمندان مسلمان محقق نراقی با دو تبیین متفاوت به اثبات
ارزش معرفتی معجزه در اثبات وجود خدا پرداخته است. در نقطه مقابل آیت الله جوادی آملی بخاطر وجود
برخی ایرادات منطقی، دلالت معجزه بر اثبات وجود خدا را منطقی نمی داند و تنها ارزش روانشناختی بر
این برهان را پذیرفته است. از نظر این پژوهش انتقادات آیت الله جوادی آملی در صورت پذیرش، به دیگر
برهانهای اثبات خدا همانند برهان نظم نیز وارد است و تنها متوجه برهان اعجاز نمی باشد. بنابراین در
مواجهه با این انتقادات، هیچ تفاوتی میان برهان اعجاز با دیگر برهان ها همانند برهان نظم نخواهد بود.
خلاصه ماشینی:
(سبحاني، (123 :1380 يکي از مباحثي که در حوزه دين شناسي مورد توجه قرار گرفته است ، اثبات وجود خدا از طريق معجزه ميباشد، اين برهان از جمله براهيني است که در بين متکلمان و فلاسفه اسلامي ديدگاه هاي متفاوتي درباره آن بيان شده است ، انديشمندان جهان اسلام عمدتا ارزش معرفتي براي معجزه در اثبات وجود خدا معتقد نيستند و تنها معجزه را دليل منطقي صدق ادعاي نبوت مي دانند.
محقق نراقي در پي اثبات برهاني بودن اعجاز در اثبات وجود خدا از طريق معجزه ، در دو حيطه بيان نموده ، که در اين مجال به تبيين ديدگاه ايشان پرداخته ميشود: ١-٢ حکم عقل به عدم صدور خوارق عادات توسط انسان يکي از ادله «نراقي» در ارتباط با دلالت اعجاز بر اثبات وجود خدا، اذعان و اعتراف عقل بشري است .
مرحوم نراقي در تبيين استدلال مطرح شده يکي از دلايلي که ميتواند در اثبات وجود خدا از آن بهره جست ، معجزات و کراماتي است که از ناحيه انبياي الهي و انسان هاي خاص صادر ميشود همانند اژدها شدن عصا ويا زنده کردن مردگان ويا شکافته ودو نيمه شدن ماه وامثال حوادث اين چنيني که نشان از قدرت لايزال دارد، چرا که عقل با ديدن امور خارق عادت حکم واذعان به صدور چنين رخدادي از ناحيه موجودي قاهر ومافوق قدرت انساني ميکند.
بنابراين در اين مجال براي اثبات دلالت معجزه لازم است مسئله استجابت دعاونقش آن در اثبات وجود خدا از طريق برهان حوادث خاص وخوارق عادت به نحو شايسته مورد تبيين وبررسي قرار گرفته وبتوانيم برهاني را که محقق نراقي از اين راه بيان نموده ، به اثبات رسانيم .