چکیده:
یکی از عوامل تاثیرگذار بر سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار به موقع و قابل اتکای اطلاعات شرکت هاست. معیارهای متعددی بر میزان شفافیت و افشای اطلاعات شرکت ها تاثیرگذارند، اما شناخت و درصد تاثیر این عوامل بر میزان افشا، کار پیچیده ای است و از محدوده زمانی و هزینه سرمایه گذار خارج است. سازمان بورس و اوراق بهادار با توجه به معیارهای مندرج در دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت ها و دقت اطلاعات ارائه شده، رتبه افشای اطلاعاتی شرکت ها را در دوره های سه ماهه به بازار اعلام می کند تا با این روش به سرمایه گذاری آگاهانه کمک کرده باشد. در این پژوهش، اهم مقالاتی که عوامل موثر بر افشای اطلاعات در بورس اوراق بهادار را در سطح ملی و بین المللی بررسی کرده اند، مورد مطالعه قرار گرفت و نوزده عامل با توجه به شرایط حاکم بر بازار سرمایه ایران انتخاب شد. سپس با جمع آوری اطلاعات شرکت های بورس اوراق بهادار تهران در سال های مالی 85، 86 و 87 و استفاده از رویکرد داده کاوی و به طور اخص الگوریم درخت تصمیم، عواملی که بیشترین تکرار را در مجموعه قوانین تولید شده به خود اختصاص داده بودند، استخراج و با مرتب سازی این قوانین بر اساس تعداد پیش شرط ها، درجه اطمینان و پشتیبانی هر قانون، عواملی را به عنوان شاخص ترین معیارهای مورد توجه سرمایه گذاران در میزان شفافیت اطلاعاتی شرکت ها ارائه شده است. شایان ذکر است قوانین حاصل به عنوان یک سیستم خبره تصمیم گیری قابل استناد است.
خلاصه ماشینی:
سپس با جمع آوري اطلاعات شرکت هاي بورس اوراق بهادار تهران در سـال هـاي مـالي ٨٥ ، ٨٦ و ٨٧ و استفاده از رويکرد داده کاوي و به طور اخص الگوريتم درخت تصميم ، عـواملي کـه بيشـترين تکـرار را در مجموعه قوانين توليدشده به خود اختصاص داده بودند، استخراج و با مرتب سازي اين قـوانين بـر اسـاس تعداد پيش شرط ها، درجه اطمينان و پشتيباني هر قانون ، عواملي را به عنوان شاخص ترين معيارهاي مورد توجه سرمايه گذاران در ميزان شفافيت اطلاعاتي شرکت ها ارائه شده است .
اين مطالعه بر آن است با به کارگيري عواملي که از اين گونه مقالات استخراج گرديده و تطبيق آنها با شرايط بازار سرمايه ايران و استفاده از رويکرد داده کاوي قوانيني براي دسته بندي شرکت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارائه و ميزان دقت اين الگو را نسبت به رتبه بندي بورس مقايسه کند.
در بررسي عوامل مؤثر بر شفافيت اطلاعاتي کشورهاي در حال توسعه و به طور اخص کشور کنيا، عواملي مانند راهبري شرکتي، ساختار مالکيـت و ويژگـيهـاي شـرکت مورد مطالعه قرار گرفت و مشخص شد ترکيب هيئت مديره ، يکي بودن نقش مديرعامل و ريـيس هيئت مديره ، درصد سهام در اختيار ٢٠ سهامدار برتر، حسابرسـي شـرکت توسـط چهـار موسسـه حسابرسي بزرگ ، بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت جاري، عـواملي هسـتند کـه افـزايش آنهـا تأثيري بر افزايش افشا شرکت هاي بورس کنيا نداشته اسـت و در مقابـل ، عـواملي ماننـد وجـود کميته حسابرسي در شرکت ، درصد سهام در اختيار سهامداران خـارجي، درصـد سـهام در اختيـار سرمايه گذاران نهادي، اندازه شرکت و نسبت بدهي بر ميزان افشاي اطلاعات مؤثر بـوده انـد [٨].