چکیده:
تقلب، پدیده ای است که انحرافات و دستکاری های صورت گرفته در صورت های مالی را شامل می شود و توسط طرف های درگیر در یک امر مالی صورت می گیرد. گزارشگری مالی متقلبانه که با مواردی همچون تحریف یا تقلب در صورت های مالی سروکار دارد، در سال های اخیر بسیار موردتوجه سرمایه داران و همچنین خود حسابداران قرار گرفته است. از آنجاکه در ایران مدلی برای کشف تقلب وجود ندارد از یکی از مدل های کشف تقلب بسیار رایج به نام مدل بنیش استفاده می شود. در این پژوهش سعی بر این شد تا 100 شرکت موجود در بورس را بر اساس مدل اصلی بنیش و همچنین مدل تعدیل شده بنیش و بر اساس وضعیت اقتصادی ایران موردبررسی قرار گیرد، تا مشخص شود کدام یک از این دو مدل در کشف تقلب بهتر عمل می کنند. بعد از انجام پژوهش بر روی این 100 شرکت مشخص شد که مدل تعدیل شده بنیش با دقت کلی 2/66% و خطای کلی 8/33% نسبت به مدل اصلی بنیش که دقت کلی آن 61% و خطای کلی 39% به میزان بیشتری نشان دهنده میزان تقلب صورت گرفته در صورت های مالی شرکت ها است.
خلاصه ماشینی:
با توجه به افزايش تعداد شرکت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار و روند خصوصيسازي و رشد سرمايه و ضرورت انتشار عمومي صورت هاي مالي؛ اندازه گيري شاخص پيش بيني احتمال ارتکاب تقلب صورت هاي مالي در اطلاعات مالي انتشاريافته در روش هايي به جز حسابرسيهاي معمول با توجه به محدوديت هاي حسابرسي؛ باهدف افشا و جلوگيري از روش هاي گزارشگري متقلبانه ضرورت اساسي است [٢٥].
مدل تعديل شده بنيش و مدل هاي توسعه يافته با رويکرد تحليل تمايزي و لاجيت به ترتيب با دقت کلي ٧٢، ٧٥ و ٨١ درصد، قادر به شناسايي شرکت هاي دستکاريکننده و غيردستکاريکننده سود هستند؛ همچنين شواهد نشان داد که اطلاعات حسابداري براي پيش بيني دست کاري سود، مفيد هستند.
بيزلي و همکاران (١٩٩٩)، پژوهشي را با عنوان گزارشگري مالي متقلبانه ١٩٩٥-١٩٩٧: تجزيه وتحليل شرکت هاي دولتي ايالات متحده را انجام دادن و به اين نتيجه رسيدند که تشکيل کميته حسابرسي بر احتمال تقلب در صورت هاي مالي تأثير معناداري ندارد.
اسپاتيس (٢٠٠٢)، با استفاده از نسبت هاي مالي ٧٦ شرکت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار آتن و روش رگرسيون لجستيک ، به تجزيه وتحليل پيش بيني دست کاري اطلاعات مالي (تقلب در سود)، پرداخت .
An empirical analysis of the relation between board of director composition and financial statement fraud, The Accounting Review, 71(4): 443-66.
Investigating the Application of Analytical Methods in Assessing the Risk of Distorting Financial Statements [Management Fraud], Journal of Accounting Knowledge and Research, 16.