چکیده:
این پژوهش در صدد است تا تمایل به رفتارهای بزهکارانه دختران نوجوان شهر کرمان را از طریق عوامل اجتماعی تبیین کند. بدین منظور در چهارچوب نظری این پژوهش، از نظریه کنترل اجتماعی هیرشی استفاده شده است. متغیرهای مستقل این پژوهش شبکه اجتماعی، تحصیلات والدین و الگوهای گذران اوقات فراغت هستند. متغیر وابسته این پژوهش نیز متشکل از 24 گویه در قالب تعداد دفعات تمایل به انجام بزهکاری در خود و دوستان نزدیک ارزیابی شده است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و تکنیک پرسشنامه انجام گرفته است. جامعۀ آماری این پژوهش، دختران نوجوان شهر کرمان در سال 1392 و تعداد نمونه 381 نفر میباشند. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان میدهد: الف)تمایل به بزهکاری به میزانی قابل ملاحظه در رفتارهای دختران نوجوان وجود دارد. ب)بین متغیرهای مستقل فراغت اینترنتی، ماهوارهای، فراغت گردشی- تفریحی، استفاده از موسیقی مدرن و فراغت ورزشی با تمایل به بزهکاری دختران نوجوان رابطه مستقیم و معنیداری وجود دارد. ج)متغیرهای شبکه اجتماعی، تحصیلات والدین و فراغت دینی بر تمایل به بزهکاری اثری کاهنده دارند. د) اجرای تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که تنها سه متغیر الگوی فراغتی بر شدت تمایل به بزهکاری اثر دارند و میتوانند 23 درصد آن را تببین کنند. این سه متغیر عبارت بودند از: متغیر فراغت اینترنتی، گردشی- تفریحی و استفاده از ماهواره. ر) متغیر فراغت اینترنتی از بین سایر متغیرها بیشترین تأثیر کل را بر متغیر وابسته نشان داده است. بنابراین، عوامل اجتماعی نظیر سطح تحصیلات پایین والدین، فقدان پیوندهای اجتماعی در شبکه روابط افراد و عدم کنترل اجتماعی درست و صحیح در اوقات فراغت میتواند دختران نوجوان را به سوی بزهکاری سوق دهد.
خلاصه ماشینی:
در اثر تعداد و کیفیت روابط اجتماعی و فعالیتهای سالم در اوقات فراغت هم آسایش روحی، روانی و جسمی دختران جوان تأمین میشود، هم شخصیت آنان رشد و شکوفایی مییابد و از هدررفتن نیروها که در صورت عدم هدایت صحیح ممکن است موجب بزهکاریهای فردی و اجتماعی گردد، جلوگیری به عمل میآید، همچنین اشاعه فرهنگ و امنیت عمومی، توسعه فرهنگی و نشاط و سرزندگی در جامعه افزایش مییابد(مکلین و دیگران، 2005: 170 ).
پوریوسفی و همکاران(1388) در تحقیقی که در مورد"بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر الگوپذیری -Savina -Kelley -National report series -Robinson رفتاراجتماعی دختران" روی دانشآموزان دختر دبیرستانی شهر تهران انجام دادهاند، به این نتیجه دست یافتند که متغیر تحصیلات والدین با نوع الگوهای رفتار اجتماعی دختران رابطه معنادار نشان داده است.
نتایج تحقیق صادقی فر(1389) در مورد" عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش نوجوانان و جوانان پسر به بزهکاری و راهکارهای پیشگیری از آن" نشان داد در نوجوانان و جوانان بزهکار پسر در زندان بیرجند بین متغیرهای میزان نابسامانی خانواده و نوع همسالان با بزهکاری رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
احمدی و دیگران(1388) در تحقیقی که به روش پیمایش اجتماعی و در نمونه ای شامل 650 پاسخگو نوجوان صورت پذیرفت، نشان می دهد که بین محل تولد، جنسیت، وضعیت تحصیلی، استفاده از تولیدات فرهنگی غرب، و نحوه گذراندن اوقات فراغت و رفتار بزهکارانه پاسخگویان رابطه معنی داری وجود دارد.
جدول شماره 5 نتایج آزمون تحلیل رگرسیون چند متغیره گام به گام برای سنجش رابطه غیر مستقیم بین متغیرهای زمینه ای( سن و بعد خانوار) و متغیرهای مستقل اصلی( شبکه اجتماعی، تحصیلات والدین و الگوهای فراغتی) با متغیر وابسته را نشان میدهد.