چکیده:
اقتصاد مقاومتی به عنوان راهبرد اصلی خروج از شرایط فشار اقتصادی مطرح میباشد. یکی از وجوه اقتصاد مقاومتی تولید و مصرف کالای داخلی است. این مقالهبه دنبال پاسخ به این پرسش است که در تجربه تاریخی ما در دوره قاجار چه عواملی در به اوج رسیدن "تولید و مصرف کالای داخلی"موثر واقع گشت؟ برای پاسخ به این سوال محقق به بررسی عوامل موثر در تقویت تولید ملی در زمان فعالیت شرکت اسلامیه، بر اساس روش«تحلیل محتوای کیفی» پرداخته است. با توجه به نقش الگوهای بومی موفق در پیشبرد مسائل اجتماعی، نتیجه وحدت رویه و همراهی عوامل مختلف موثر در موفقیت شرکت اسلامیه از جمله سرمایهی تاجر، نفوذ روحانی و قلم روشنفکر، متذکر میشود که در شرایط کنونی، ایجاد اقتصادی قوی و متکی به توان بومی، دور از دسترس نیست. نتایج تحقیق بیانگر لزوم بهرهگیری از احساسات ملیگرایانه و پشتوانه اعتقادی مذهبی جهت تحقق اقتصاد مقاومتی درشرایط کنونی است.
خلاصه ماشینی:
تاکید موسسین شـرکت بـر اینکـه ایـن شـرکت مطلقـا تجـارت کالاهای خارجی نخواهد کرد مگر بعضی از لوازم کارخانه ها؛ همچنین فراهم نمودن لباس تمام مـردم ایران (چنانکه علمای اصفهان میخواستند مردم را از پوشیدن لباس و منسوجات خارجی منـع نماینـد) بـه عنوان یکی از اهداف تأسیس شرکت بیانگر وجود احساسات ملی گرایانه ی قوی در میان اعضاء آن بود.
در این مقطع زمانی همراهی دو قشر با نفوذ و تاثیرگذار جامعه یعنی روحانیون و علمـا کـه پـس از نهضت تنباکو فعال تر در عرصه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به فعالیت میپرداختنـد و خطر از بین رفتن اقتصاد ملی و استقلال سیاسی کشور را درک کرده بودنـد بـا تجـار و بازرگـان کـه بیشترین نصیب را از پیکار پیروز تنباکو برده بودند و آماده گذار از مرحله تجـارت سـنتی بـه بازرگـانی جدید شده بودند سنگ بنای شکل گیری شرکت اسلامیه را گذاشت .
دو نکته قابل توجه درباره فلسفه وجودی شرکت اسلامیه وجود دارد: - اول آن که این شرکت برای اولین بار کوشید با تشویق به استفاده از تولیدات داخلی و تبلیغات در مقابل کالاهای خارجی، زمینه ساز ایجاد حرکت اقتصادی مشروطیت در اصفهان شود.
این عوامل به اختصار عبارتند از: - کارشکنی تجار خارجی - اقدامات تجار داخلی ناآگاه - وجود تقلب در کالاها - کاهش اقبال مردم به خرید تولیدات داخلی - فقدان نیروی انسانی متخصص در زمینه منسوجات - گستردگی فعالیت - عدم همراهی دولت با شرکت اسلامیه در عمل شرکت اسلامیه تجربه اقتصاد مقاومتی آنچه در شرایط کنونی بررسی نحوه عملکرد شرکت اسلامیه را دارای اهمیت نمـوده اسـت ، تشـابه شرایط اجتماعی و اقتصادی زمان حال با دوران قاجـار در مقطـع زمـانی تشـکیل شـرکت اسـلامیه و عملکرد موفقیت آمیز آن شرکت است .