چکیده:
هدف غایی درتعالیم وآموزه های تربیتی صوفیه،تربیت انسان جهت نیل به کمال است،در این راستا علاوه بر بعد فردی به ابعادفرهنگی و اجتماعی نیز توجه وتاکیدشده است. تاانسان بتواند با آگاهی به موقعیت حقیقی خویش در عالم هستی به صفات و اعمال نیک آراسته و بهترین راه را برای انسانی زیستن بیابد.و با آگاهی به اینکه نفس انسان در هر لحظه منحصر به فرد است قدر لحظات را بداند. و چون در گذشته متوقف نیست کینه و دشمنی ، حسد و نفرت،غیبت و تهمت و دیگر رذایل اخلاقی مجالی برای ظهور پیدا نکند. مقاله حاضر درصدد است تا دستاوردهای اخلاقی واجتماعی آموزش صوفیان مورد بررسی و تحلیل قرارداده و در ضمن آن بتواند به این چالش که آیا عرفان و تصوّف اسلامی موجب انزواو جدایی فرد از جامعه است،پاسخ دهد.
The ultimate goal of the Sufi’s educational teachings and doctrines is to train human to achieve perfection. In addition to the individual dimension, in this regard, the social and cultural dimensions are also emphasized. Thus, people can know their true position in the universe, adorn with good attributes and deeds, and find the best way for good living. Recognizing that the human soul is unique in every moment, he/ she will respect time. Because man has not stopped in the past, the hatred and enmity, envy, hatred, gossip, slander, and other moral vices will not have the opportunity to emerge. This study aimed to investigate the Sufis teachings’ social achievements such as self-purification based on moral teachings and time situation, socialization, public service, cooperation and altruism, philosophy and freedom education, business, and etc. Also, this study answered to this question: whether Islamic mysticism leads to isolation and separation of the individual from society?
خلاصه ماشینی:
(محمد زاده٩٩:١٣٨٧)در این صورت، تربیت اخلاقی عبارت خواهد بـود از ایجـاد شـناخت و برانگیختن احساس، جهت از بین بردن صفات منفی و مراقبت و پرورش از صفات مثبـت ، تـا جائیکه این صفات ملکه وجودی انسان شود (دهشیری،٦٩:١٣٧٠) در مجموع تربیت عرفانی در جهت اخلاقی زیستن ، مجموعه تدابیر اختیاری و برنامه ریـزی شده ای است که به واسطه آنهاآدمی در راه پرورش تواناییهای باطنی خویش ، از مراتب پست و دنیای ماد ی عبور کرده و از چنگ نفس اماره رهایی یابد و ایمان، اخلاص و عشق بـه خـدا را تجربه کند .
(غزالـی طوسی١٣٩٠:٤٥١) «تقوی»، «صدق» ،«اخلاص»: جهت ترک خودبینی و خالص کردن عمل در جهت رضـای خداوند متعال، مدارا و دوستی با دیگران، (قشیری،٦١:١٣٨٥)،بخشهای مهم دیگـری از تعـالیم صوفیان است که همه را در برنامه های تعلیمی و تربیتی خویش به جد دنبـال مـی نمودنـد و مریدان خویش را به اموختن و عمل نمودن به این اصول اسلامی و انسانی دعوت مـی کردنـد «بدان که دنیا منزلی است از منازل راه حق –تعالی ،و همگان در این منزل مسافرند ،و قافله ی مسافران ،چون مقصد سفرشان یکی باشد،جمله چون یکی باشند:باید که میـان ایشـان الفـت و اتحاد باشد و معاونت ، و حق یکدیگر نگاه دارند.
آیا این همه غیر ساختن و پرداختن انسانی اسـت که بتواند به بهترین نحوی در کنار دیگران زندگی کند؟درتتبع از احوال صوفیان، ایجاد دوستی و برادری برای خدای تعالی را از عبادتهای فاضل و از مقامات بزرگ در دین شـمرده و خـود نیز بهترین الگوی عملی در جهت آموزش اصول اخلاقی به مریـدان خـویش بودنـد.