چکیده:
دشت همدان ـ بهار از دیرباز به لحاظ ویژگیهای جغرافیایی و استراتژیکی، دارای الگوهای اقتصادی خاص و متفاوتی نسبت به مناطق پیرامون خود بوده است. توجه به همدان از سوی حکام در دوره سلاجقه نیز، نشان از اهمیت آن بهواسطه جایگاه خاص آن در ایالت جبال داشته است. مقاله پیش رو به بررسی مهمترین الگوهای معیشتی حاکم بر دشت همدان ـ بهار و تأثیر راههای ارتباطی و عوامل زیستمحیطی بر اقتصاد این منطقه، میپردازد. پژوهش حاضر با بهرهگیری از مطالعات کتابخانهای (بررسی متون جغرافیایی و تاریخی دستاول دوره اسلامی)، با ماهیت تحقیقات تاریخی و با روش توصیفی ـ تحلیلی به تبیین وضعیت اقتصادی همدان از قرن سوم تا سیزدهم هجری پرداخته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که وجود دو فاکتور اساسی از جمله وضعیت زیستمحیطی مساعد (آبوهوای معتدل کوهستانی با خاک حاصلخیز) و دیگر قرار گرفتن همدان بر سر مهمترین مسیرهای ارتباطی شرق به غرب و بالعکس، به ترتیب عاملی بر کشت و فراوانی انواع محصولات کشاورزی و نیز حضور بازرگانان و تجار داخلی و خارجی در این شهر بوده است که بهتبع آن، رونق اقتصادی این منطقه را به دنبال داشته است.
Hamadan-Bahar plain has long been geographically and strategically characterized with different economic patterns and areas of its surroundings. The attention of Hamedan to the rulers during the Salajeq period also indicates its importance due to its special place in the Jebal state. the present paper investigates the most important of subsistence patterns on hamedan-Bahar plain and the effect of communication roads and environmental factors on the economy of this region. this study using library studies (Geographical and historical literature of the Islamic period), according to the nature of historical research and descriptive - analytical method, it has been descriptive to explain the economic situation of hamedan from the third century to 13th centuries. The results of the research show that the existence of two essential factors, including the favorable environmental status (temperate mountain climate with fertile soil) and other targeting of hamedan on the most important routes of east to west and vice versa, There has been a factor in the cultivation and frequency of all sorts of agricultural products as well as the presence of businessmen and local and foreign businessmen in the city That led to the economic boom in the region.
خلاصه ماشینی:
جغرافیای اقتصادی دشت همدان ـ بهار در دوره اسلامی (از قرن سوم هجری تا اواخر دوره قاجاریه ) بر اساس اسناد مکتوب تاریخی و جغرافیایی محمد ابراهیم زارعی ١ مصطفی رضایی ٢ چکیده دشت همدان ـ بهار از دیرباز به لحاظ ویژگی های جغرافیایی و استراتژیکی ، دارای الگوهای اقتصادی خاص و متفاوتی نسبت به مناطق پیرامون خود بوده است .
0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose وجود دو فاکتور اساسی از جمله وضعیت زیست محیطی مساعد (آب وهوای معتدل کوهستانی با خاک حاصلخیز) و دیگر قرار گرفتن همدان بر سر مهم ترین مسیرهای ارتباطی شرق به غرب و بالعکس ، به ترتیب عاملی بر کشت و فراوانی انواع محصولات کشاورزی و نیز حضور بازرگانان و تجار داخلی و خارجی در این شهر بوده است که به تبع آن ، رونق اقتصادی این منطقه را به دنبال داشته است .
روش تحقیق در این پژوهش کوشش شده است با استفاده از ماهیت تحقیقات تاریخی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای از جمله جمع آوری و جمع بندی اسناد و اطلاعات تاریخی مکتوب در گزارش های جغرافی نویسان ، مورخان و سیاحان درون و برون مرزی سده سوم تا سیزدهم هجری ، وضعیت معیشتی حاکم در منطقه مورد مطالعه بازسازی قرار گیرد تا بر اساس آن چشم انداز مستندی از اوضاع اقتصادی شهر همدان ارائه شود.