چکیده:
حسد بهمعنای آرزوی زوال نعمت از دیگری، افزون بر امور مادی، نعمتهای معنوی و کمالات خدادادی یا خودساخته را نیز شامل میشود. یکی از آیاتی که به این مطلب اشاره دارد آیه 54 سوره نساء است که در آن سخن از افرادی بهمیان آمده است که بهدلیل فضل خدای تعالی نسبت به ایشان، مورد حسادت قرار گرفتهاند. خدای تعالی به این بندگان برگزیده خویش، «ملک عظیم» عطا کرده است. این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی گرد آمده، در صدد تبیین معنای ملک عظیم و چگونگی حسادت به آن، با بررسی آیات مرتبط و روایات معصومان علیهم السّلام است و به این نتایج دست یافته که ملک عظیم همان مقام خلیفه اللهی و ولایت تکوینی است که خدای متعال به پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و خاندان مطهر ایشان عطا نموده و حسادت به ملک عظیم، حسادت دشمنان اهل بیت علیهم السّلام به مقام امامت و خلافتی است که از سوی خدا به آن بزرگواران عنایت شده و از انگیزههای مهم مخالفت با دستور پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در مورد امامت و وصایت حضرت علی علیهم السّلام است.
خلاصه ماشینی:
(مفيد، بيتا: 1 / 242) يکي از آيات مهمي که حسادت دشمنان اهلِبيت^ را به مقام امامت و خلافتي که از سوي خدا به آن بزرگواران عنايت شده بود و مردم را ملزم به اطاعت از آنان کرد، آيه 54 سوره نساء است: أَمْ يحْسُدُونَ النَّاسَ عَلي ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَينا آلَ إِبْراهِيمَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ آتَيناهُمْ مُلْكاً عَظِيماً.
حقيقت پادشاهي و حکومتي که خدا به چنين شخصي ميدهد اين است که او را بر افراد رعيت خود دانا و توانا فرمايد، بهنحوي که اخبار آنها بر او مخفي نباشد و هر تصرفي که بخواهد در مورد مملکت خود، بتوانند انجام دهد، از اينرو به دليل ملک عظيمي که خداي متعال به محمد| و آل او مرحمت فرموده، اطاعت ايشان را بر همه موجودات واجب کرده است و به اذن خدا ميتوانند در تمام کائنات تصرف و فرمانروايي کنند.
امام حسين× فرمود: «و اللّه ما خلق اللّه شيئاً الا وقد امره بالطاعة لنا؛ به خدا قسم، چيزي را خدا نيافريد مگر اينکه آن را امر فرموده که مطيع ما باشند!» (مجلسي، بيتا: 183 / 44) بديهي است که اين روايات، مخالف قرآن نيست، بلکه موافق با اطلاق قرآن است؛ زيرا در بيانات عترت ملک عظيم تفسير به وجوب اطاعت شده و وجوب اطاعت اطلاق دارد و شامل اطاعت انسانها در احکام شرعي و نيز اطاعت تمام موجودات از آن پاکان ميشود.