چکیده:
شناسایی رابطه بین راهبردهای کسب و کار، رقابت بازار و مدیریت سود در شرکتهای صنعت مواد غذایی و آشامیدنی پذیرفته شده در بورس اهمیت ویژهای دارد. بنابراین، با استفاده از نمونه آماری متشکل از 12 شرکت فعال در صنعت موردنظر طی بازه زمانی 1388 تا 1393 به بررسی این موضوع پرداخته شد. الگوسازی پژوهش رهیافت اقتصادسنجی با استفاده از دادههای ترکیبی بوده است. در این راستا، از الگوی آثار تصادفی برای برازش الگو و از آزمون t برای تعیین معناداری ضرایب رگرسیون استفاده شد. بر اساس خروجیهای حاصل از برآورد الگو، بین راهبردهای کسب و کار (راهبرد رهبری هزینه و راهبرد تمایز) و مدیریت سود واقعی رابطه منفی و معنادار وجود دارد و با در نظر گرفتن شدت رقابت در بازار محصولات، بین تعامل رقابت بازار و راهبرد رهبری هزینه با مدیریت سود واقعی رابطهای معنادار وجود ندارد. در مقابل، با توجه به وجود رابطه منفی و معنادار میان راهبرد تمایز با مدیریت سود واقعی، نتایج به دست آمده حاکی از وجود رابطه منفی و معنادار میان تعامل رقابت بازار و راهبرد تمایز با مدیریت سود واقعی است.
خلاصه ماشینی:
طبقه بندی JEL: Q١٤، L١، M٢١، M٤١ کلیدواژهها : راهبردهای کسب و کار، راهبرد رهبری هزینه ، راهبرد تمایز، مدیریت سود واقعی ، رقابت بازار مقدمه یکی از مهم ترین اهداف شرکت های تولیدی در صنایع مختلف ، افزایش میزان فروش (سهم بازار) آنها در بازارهای بین المللی و داخلی است .
با توجه به توانایی در شرکت ها در ایجاد نوآوری در محصولات تولیدی و عدم توانایی رقبا در تقلید این محصولات، مدیران چنین شرکت هایی نیز همانند رهبران هزینه می توانند به همان اهداف نهایی مدون در بطن این راهبرد یعنی فروش بیشتر نسبت به رقبا و حاشیه سود بیشتر دست یابند که البته برای پیشگام بودن در خلق محصولات متمایز و منحصر به فرد از جانب تمایزگرایان انجام فعالیت های تحقیق و توسعه بسیار ضروری می باشد.
بنابراین ، مطـابق بـا برخـی تحقیقات صورت گرفته از این نسبت مالی برای برآورد راهبرد تمایز استفاده شد (٢٨): (٨) فروش / (هزینه های تحقیق و توسعه + سود عملیاتی ) = حاشیه سود عملیاتی برای ارزیابی رقابت در سطح صنعت از شاخص هرفیندال – هیرشمن ٤ (HHI) استفاده شد: HHI = (9) شاخص HHI حاصل جمع توان دوم سهم بازار کلیه بنگاههای فعال در صنعت است .
مقدار سطح معنی داری محاسبه شده برای متغیر مستقل تعامل راهبرد تمایز و رقابت در سطح صنعت (٠/٠٠٤) کمتر از سطح خطای یک درصد بوده و ضریب برآوردی معنی دار و دارای رابطه منفی با مدیریت سود واقعی است .
Investigating the effects of product market competition on earnings management of companies listed in Tehran Stock Exchange.
Business strategy, market competition and earnings management.