چکیده:
محاسبه شاخصهای کلان اقتصادی برای بخش کشاورزی در قالب سیستم حسابهای ملی نمیتواند مبین جایگاه واقعی این بخش در اقتصاد ملی باشد. مطالعه حاضردر صدد برآورد جایگاه واقعی بخش کشاورزی ایران از طریق محاسبه آثار مستقیم و غیرمستقیم آن در اقتصاد ملی است. از دادههای سری زمانی 93-1370 ایران برای برآورد و محاسبه شاخصهای مورد نظر استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که گروه کشاورزی با توجه به سهم 7 درصدی در GDP و سهم وزنی رشد اقتصادی 68/2 درصدی در رشد اقتصادیِ 08/3 درصدی کل کشور در سالهای 93-1370، بعد از گروههای صنایع و معادن و خدمات در رتبه سوم اهمیت از نظر اثرگذاری مستقیم بر اقتصاد ملی قرار دارد. اثر غیرمستقیم کشاورزی در اقتصاد ملی بر اساس ارزش افزوده فعالیتهای پسین و پیشین کشاورزی، برابر 16 درصدGDP و بر اساس ارزش افزوده صنایع پسین مرتبط با کشاورزی، حدود 1/3 درصد از تولید ناخالص داخلی برآورد شد.مجموع سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی ایران بر پایه قیمتهای ثابت سال 1383 در سالهای 93-1383 به صورت مستقیم و غیر مستقیم (اثر کل) حدود 5/22 درصد GDP کشور بوده است. با توجه به اهمیت جایگاه واقعی بخش کشاورزی در تدوین سیاستهای مرتبط با برنامههای توسعه کشور، پیشنهاد میشود که برآورد سالانه اشتغال، صادرات و ارزش افزوده کسب و کار کشاورزی، در حکم شاخصهای اثرگذار غیرمستقیم کشاورزی در اقتصاد کشور از سوی سازمانهای متولی آمار اقتصادی کشور به عنوان یک طرح آماری ملی مورد توجه قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهمیت جایگاه واقعی بخش کشاورزی در تدوین سیاست هـای مـرتبط بـا برنامه های توسعه کشور، پیشنهاد می شود که برآورد سـالانه اشـتغال، صـادرات و ارزش افـزوده کسب و کار کشاورزی، در حکم شاخص های اثرگذار غیرمستقیم کشاورزی در اقتصاد کشـور از سوی سازمانهای متولی آمار اقتصادی کشور به عنوان یک طـرح آمـاری ملـی مـورد توجـه قرار گیرد.
System of National Accounts ۲۴۰ اقتصادی از جمله بخش کشاورزی، توسط سازمانهای آماری رسـمی (در ایـران توسـط بانـک مرکزی و مرکز آمار ایران به عنوان متولی رسـمی ) و از طریـق سیسـتم حسـابهـای ملـی و در قالب ارزش افزوده بخش یا گروه کشاورزی محاسبه و برآورد مـی شـود (مـاده ٣ قـانون مرکـز آمار ایران).
ب) فعالیت هایی که بخشی از تولیدات آنها برای بخش کشاورزی اسـت (صـنایع تولیـد کفش ، شیرینی پزیها، تولید البسه ، صنایع داروسازی و صنایع فرشبافی ): لازم است که از طریق محاسبه دقیـق و تفکیـک درسـت سـهم بخـش هـای اقتصـادی، «بخشـی » از ارزش افـزوده ایـن فعالیت های اقتصادی به عنوان ارزش افزوده کسب و کار کشاورزی در نظر گرفته شود.
تعمیم این سهم به سالهای بعد از ١٣٨٣ (٩٣- ١٣٨٣) بیانگر اثر غیرمستقیم بخش کشاورزی در اقتصاد ملی (سهم ارزش افزوده کسب و کار کشاورزی) در دوره مزبور است .
۲۶۴ برآورد اثر غیرمستقیم کشاورزی ایران در اقتصاد ملی بیانگر آن است که میانگین سـهم سالانه ارزش افزوده فعالیت های پسـین و پیشـین کشـاورزی در اقتصـاد ملـی در سـالهـای ٩٣- ١٣٨٣ برابر ١٦ درصدGDP بوده است .
Agricultural Planning, Economic and Rural Development Research Institute.