چکیده:
رجعت به معنای بازگشت تعدادی از اموات به کالبد گذشته خود و در زمان ظهور حضرت مهدی؟عج؟ میباشد. شیعیان در گذر زمان به این عنوان شناخته شده و این امر از جمله تمایزات امامیه با اهلسنت و فرقههایی شیعی مانند زیدیه بوده است. درباره اثبات رجعت و ویژگیهای آن مطالب بسیار نگارش گردیده و برخی از یاران اهلبیت؟عهم؟ همانند فضل بن شاذان دو کتاب در این زمینه تدوین نمودهاند. با این همه، مفاهیم مرتبط با رجعت در گذر زمان مورد هجمه و انحراف قرار گرفته و در میان مدعیان دروغین و فرق انحرافی تحریف ویژگیهای رجعت را مشاهده میکنیم. از جمله این فرق میتوان به شیخیه، بهائیت و احمد اسماعیل بصری اشاره نمود. شیخ احمد احسایی در اصطلاح رجعت تصرف کرده و آن را به بازگشت افرادی در پایان حکومت حضرت مهدی؟عج؟ تفسیرکرده و مکان آن را عالم هورقلیا میداند. بهائیت نیز در معنای رجعت تصرف کرده و آن را رجعت به مثل و صفت دانسته است. از طرف دیگر احمداسماعیل بصری، به تبعیت از شیخیه و بهائیت دو مفهوم گذشته را پذیرفته و افزون بر آن رجعت را پس از مرگ قائم بیست و چهارم ذکر میکند. گرایش برخی از دینداران و طلاب حوزه علمیه به این آموزههای انحرافی و نیاز به جمع نمودن شبهات این فرق و ارائهی پاسخی جدید و طرح مستنداتی نو، نگارنده را بر آن داشت تا با روش توصیفی _ تحلیلی، انتقادی، به بررسی این مسئله بپردازد. نتیجه تحقیق بر آن است که برداشتهای مذکور بدون دلیل، خلاف روایات و براساس تاویلات ذوقی بوده و قابل اثبات نمیباشد.
خلاصه ماشینی:
(مفید، 1413د: ج1، 290؛ ج2، 382؛ طوسی، 1411ب: 459؛ ابن ابی زینب، 1397: 234؛ خصیبی، 11419: 163؛ طبری، 1413: 464؛ فتال، 1375: ج2، 266؛ راوندی، 1409: ج2، 85؛ حلی، 1421، 117، 132، 463؛ بحرانی، 1411: ج5، 495)، در این میان گروهک انحرافی احمد اسماعیل بصری، مدعی یمانی، ادعا نموده است (بصری، 2010: ج4، 308 و 293) که حضرت محمد؟ص؟ بیست و چهار وصی داشته که دوازده نفر از آنان ائمه اطهار؟عهم؟ بوده و دوازده تن دیگر با عنوان مهدیون حکومت و امامت را به عهده خواهند گرفت.
(بحرانی، 1411: ج5، 459؛ ج6 306) در میان کتب شیعی نیز به این امر اشاره گردیده (خصیبی، 1419: 163) و شیخ مفید از رجعت اصحاب کهف در دوران ظهور سخن گفته (مفید، 1413د: ج2، 386) و در گزارشی دیگر چنین آمده که آنها به هنگام ظهور در زمرهی سیصدو سیزده نفر میباشند.
رابعاً: شیخ احمد احسایی عبارت رجعت را به دوران اواخر حکومت حضرت مهدی؟عج؟ و بازگشت ائمه اطهار؟عهم؟ نسبت داده است که این هم سخنی بدون دلیل و خلاف روایتهای مختلف در این زمینه است و همانگونه که اشاره گردید، رجعت هم زمان با ظهور بوده و بر احیای مردگان اعم از ائمه اطهار؟عهم؟ و شیعیان و مخالفان آنها عبارت «رجعت» اطلاق میگردد.
(بصری، 1433: 22) نقد دلیل اول اولاً: این فراز از جامعه کبیره در گذشته توسط شیخ احمد احسایی نیز به کار گرفته شده و با استدلال بدان تلاش در اثبات هورقلیایی بودن عالم رجعت نموده است.