چکیده:
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی پس از دو سال بررسی پرونده هستهای ایران، پنجمین قطعنامه خود را در 18 سپتامبر 2004 (28 شهریور 1383) تصویب نمود. این نوشتار به نقد عملکرد شورای حکام به عنوان رکن اجرائی یک سازمان بینالمللی تخصصی پرداخته است. به نظر نویسنده، قطعنامه مذکور به دلیل ارائه تفسیری عام از محدودیت حق توسعه صلحآمیز هستهای متناسب با برداشت کشورهای توسعهیافته، با گذار از اصل رضائی بودن پذیرش معاهدات بر الزام ایران به تصویب پروتکل الحاقی اصرار میورزد، تفکیک تعهدات حقوقی از الزامات اختیاری را نادیده گرفته و مغایر اصول و موازین حقوق بینالملل است.
خلاصه ماشینی:
بند ١ اجرائی (operational paragraph) قطعنامه نیز با اشاره به لزوم دسترسی آژانس به کلیه افراد، اما کن و اطلاعاتی که موجب درک دامنه و ماهیت برنامه غنی سازی هسته ای ایران شود، به تکرار مفادی از بند ٣ اجرائی قطعنامه ماه ژوئن پرداخته ١١ و تأ کید کرده است که این امر برای روشن شدن مسائل تا پیش از 9 On-site Inspection ١٠ کیک زرد (yellowcake) یا دی ا کسید اورانیوم ماده اولیه سمی است که برای تولید میله های سوخت هسته ای مورد استفاده قرار میگیرد.
بند سوم اجرائی قطعنامه نیز با ابراز نگرانی عمیق از عدم ادامه تعلیق غنی سازی توسط ایران ، اعلام نموده است که : «عمیقا ابراز نگرانی میکندکه عدم ادامه تصمیمات داوطلبانه ایران برای تعلیق فعالیت های مربوط به غنیسازی و بازفرآوری که در ٢٩ دسامبر ٢٠٠٣ و ٢٤ فوریه ٢٠٠٤ به آژانس اعلام شده بود به طور چشمگیری درک آژانس از میزان آن تعهدات را نادیده میگیرد و اینکه ایران ازآن زمان تا کنون از برخی ازآن تصمیمات عدول نموده است ، تأ کید میکند که چنین تعلیقی اعتمادی هرچه بیشتردرباره فعالیت های آینده ایران به شورا خواهد داد و به نظر شورا، ضروری است که ایران فورا تمامی فعالیت های مربوط به غنیسازی از جمله ساخت یا واردات قطعات مونتاژ و آزمایش سانتریفیوژها و تولید مواد اولیه از جمله انجام آزمایش و یا تولید در تأسیسات تبدیل اورانیوم را به حالت تعلیق درآورد و این مسأله از سوی آژانس بررسی میشود.