چکیده:
شهرستان کازرون در غرب استان فارس و در ارتفاع 732 متری از سطح دریا واقع شده است. از محوطههای شناساییشده در بررسی دشت کازرون که عمدتا تپههای دوران نوسنگی تا اواخر عصرمفرغ هستند، مجموعا 141 قطعه ابزار سنگی از 13 محوطه گردآوری شد. طبق پژوهش صورتگرفته برروی ابزارهای سنگی، محوطههایی مانند (SK023) همزمان هم استخراج و هم مصرف/ نگهداری/ تعمیر را نشان میدهند؛ زیرا حضور سنگ مادرها نشان میدهد که تولید مصنوعات در آنها صورت گرفته است و درصد بالای ابزارها نشاندهنده طولانیتر شدن مدت استقرار در این محوطههاست. سنگ مادرها در تمام مجموعهها منحصرا سنگ مادر تراشه و اغلب نامنظم و اکثرا از جنس چرت خاکستریسبز هستند. بهنظر میرسد تولید مصنوعات از سایر انواع چرت که در برداشتهها و ابزارها دیده میشوند، همچون چرت جگری، چرت راهراه قهوهای و کرم شفاف، چرت عسلی و... همگی در جای دیگری صورتگرفته و ابزارها بهصورت محصول نهایی (برداشتهها و ابزارها) به محوطهها منتقل شدهاند. وجود تیغهها و قطعات آنها با جلای داس در برخی محوطهها بهویژه(SK022 و SK023) بهوضوح نشانگر دروی گیاهان با استفاده از این ابزارهاست. ماده خام مورد استفاده برای ساخت مصنوعات سنگی که اغلب از منابع چرت محلی ساخته شدهاند، امروزه بهراحتی در کوههای کازرون در دسترس است. این قطعات بهصورت ترکیبی و با استفاده از رزینهای طبیعی همچون قیر در داخل دستههایی از جنس استخوان یا در دورههای جدیدتر احتمالا فلز قرار میگرفتهاند و همچون داس در برش گیاهان استفاده میشدهاند.
خلاصه ماشینی:
از این محوطه تنها 2 قطعه مصنوعات سنگی گردآوری شده که شامل انتهای distal تراشۀ ساده از چرت عسلی و سبز با بافت patchy و بخش میانی تیغه با دو لبۀ استفادهشده از چرت عسلی مایل به قهوهای است (تصویر 3.
از این محوطه 3 قطعه ابزار سنگی گردآوری شده که شامل سنگ مادر تراشه چندسویه مصرفشده از جنس چرت سبز و خاکستری با بافت patchy، بخش میانی تیغه با دو لبه استفاده شده از چرت عسلی و تراشۀ ساده از جنس چرت راهراه قهوهای و شفاف است (تصویر 3.
از بررسی سطح این محوطه 7 قطعه ابزار سنگی گردآوری شده که شامل یک سنگ مادر تراشۀ نامنظم از چرت سبز کمرنگ و سبز پررنگ با بافت patchy است.
شش قطعه مصنوعات سنگی دیگر این مجموعه همگی ابزار هستند و شامل 3 تراشۀ استفادهشده از چرت کرم قهوهای، چرت خاکستریسبز و چرت خاکستری؛ خراشندۀ جانبی روی تراشه از چرت خاکستری و یشمی با بافت patchy (طرح)، انتهای distal ریزتیغه استفادهشده از چرت خاکستری و انتهای distal تراشۀ استفادهشده از چرت خاکستریسبز است (تصویر 3.
از این محوطه 11 قطعه ابزار سنگی گردآوری شده که شامل 4 سنگ مادر تراشۀ نامنظم از جنس چرت خاکستریسبز است.
تمامی تیغه/ریزتیغههایی که در مجموعه وجود دارند بهعنوان ابزار مورد استفاده قرار گرفتهاند، اما وجود شش تراشه یا قطعات آن که هیچ استفادهای از آنها نشده نشانگر این است که برخی تراشهها محصولات جانبی تولید مصنوعات سنگی بودهاند و در فرایند جداسازی برداشتهها از سنگ مادرها تولید میشدهاند.