چکیده:
تامین نیاز انسان به احترام، شایستگی و قدرت موجب اعتماد به نفس، خودشکوفایی و موفقیت میشود و ضربه به این نیاز نیز موجب احساس ضعف و حقارت میگردد. هدف از این تحقیق، بررسی این نیاز و بنیادین بودن آن از نگاه قرآن است. به این منظور، با شیوة دادهبنیاد، کلیدواژههای مرتبط با احترام در نرمافزار مکسکیودا وارد شدند و کار کدگذاری همراه با تحلیل محتوا به شکل مقولهبندیهای مختلف انجام گرفت. برای معنایابی واژگان در این تحقیق، از روش میدان معنایی ساختگرا و معناشناسی شناختی و برای موارد بینامتنی از روش تفسیر موضوعی استفاده شد. تحلیل کلیدواژگان و موارد بینامتنی، فراوانی پانصد کد مرتبط با موضوع احترام را در قرآن نشان دادهاست و سطوح متعددی از راهکارهای رشد یا ضربه به احترام و نیز علل شکلگیری یا مقابله با احترام را استخراج کردهاست. در نتیجه، این میزان از بسامد نشانگر بنیادین بودن نیاز به احترام از نگاه قرآن است. بررسی کلیدواژههای احترام و همنشینهای آنها دو زیرمجموعة قدرت در برابر ضعف و شایستگی در برابر تحقیر را برای نیاز احترام نشان میدهند.
خلاصه ماشینی:
نیاز اولیۀ انسان به احترام از نگاه قرآن با تأکید بر روش معناشناسی ساختگرا و شناختی محمدمهدی صفورایی دانشیار روانشناسی جامعۀالمصطفی، قم ، ایران جعفر علیگلی فیروزجائی دانشجوی دکتری روانشناسی قرآن ، جامعۀالمصطفی، قم ، ایران علیرضا قائمینیا دانشیار فلسفۀ اسلامی، جامعۀالمصطفی، قم ، ایران (تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٠٦/٢٦؛ تاریخ پذیرش : ١٣٩٧/٠٣/٠٧) چکیده تأمین نیاز انسان به احترام ، شایستگی و قدرت موجب اعتماد بـه نفـس ، خودشـکوفایی و موفقیـت میشود و ضربه به این نیاز نیز موجب احساس ضعف و حقارت میگردد.
نمودار زیر با توجه بـه این همنشین ها، آن ها را در موضوعات زیر نمایش می دهد: (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار ١: صفات و مفاهیم همنشین با عزت الهی نمودار فوق نشان می دهـد کـه همنشـین هـای «عزیـز» در موضـوعاتی ماننـد بزرگـی و وحدانیت خداوند با فراوانی ١١ مورد، در علم به غیب و شهود در ٩ مورد، قدرت در خلق موجودات ، آسمان ها و زمین در ١١ مورد و یاری پیـامبران و مؤمنـان در ١٧ مـورد مطـرح شده است ؛ چنان که میفرماید: ➣بنصر الله ینصر من یشاء وهو العزیز الـرحیم ➢ (الـروم /٥).
علـت هـایی کـه در جهـان بینـی الهـی برای «ذلت » ذکر شده است ، در نمودار زیر ترسیم شده اند: (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار ٢: همنشین های «ذلت » در مقولۀ علت یابی علاوه بر این ، نوع برخورد کفار و منافقـان نیـز قابـل مقولـه بنـدی اسـت کـه بـا عنـوان راهکارهــای منفــی کدگــذاری و دســته بنــدی مــیشــوند.