چکیده:
پیامدهای منفی ناشی از مصرف مواد غذایی صنعتی و شیمیایی سبب شده اند که در عصر حاضر گرایش به محصولات ارگانیک افزایش یابد؛ با این وجود یکی از عوامل مهمی که مانع موفقیت تولید محصولات ارگانیک می شود، محدودیت های بازاریابی این محصولات هستند که نمونه آن را می توان در روستاهای حاشیه دریاچه هامون مشاهده کرد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر شناسایی و الویت بندی محدودیت های بازاریابی کشت محصولات ارگانیک دریاچه ای است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و از نظر هدف کاربردی است. جامعه نمونه شامل هفت روستای دارای کشاورزی ارگانیک (با 600 خانوار) است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 120 سرپرست خانوار به عنوان نمونه بررسی شدند. همچنین برای انجام مقایسه زوجی از نظرهای 10 کارشناس استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری T تک نمونه ای در نرم افزار اس پی اس اس، روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) و روش تحلیلی رتبه ای خاکستری (GRA) بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی نشان می دهد که محدودیت های بازاریابی به سه مولفه محدود می شوند که در این بین موانع سیاست گذاری با ضریب تاثیر 51/ 0 درصد در رتبه اول، موانع زیرساختی با ضریب تاثیر 40/ 0 درصد در رتبه دوم و عامل طبیعی با ضریب تاثیر 9/ 0 درصد در رتبه سوم قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای نشان داد که در تمامی ابعاد به جز موانع فنی (با میانگین 60/ 2)، محدودیت های بازاریابی محصولات ارگانیک دریاچه ای بالاتر از میانه نظری (3) هستند.
خلاصه ماشینی:
(513 بازاریابی محصولات کشاورزی ارگانیک درایران با توجه به گسترش شهرنشینی در دهه های اخیروگذارکشاورزی ازحالت سنتی به مرحله نوین و درنتیجه افزایش سهم محصولات عرضه شده به بازار مصرف از کل محصولات تولیدی اهمیت فزایندهای یافته است (رادیپورو بریم نژاد، ١٣٩٢: ٤٩) به طوری که رقابت برای جلب رضایت مصرفکنندگان با افزایش تعداد تولیدکنندگان داخلی و خارجی یکی از اهداف مهم این نوع بازاریابی است .
جدول ٤برخی از مهم ترین ویژگیهای عمومی پاسخ گویان {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (منبع : یافته های پژوهش ، ١٣٩٧) با توجه به مطالعات اکتشافی سه بعد موانع و محدودیت های سیاست گذاری بازاریابی، محدودیت هاوموانع زیرساختی بازاریابی، محدویت هاوموانع فنی بازاریابی محصولات ارگانیک درقالب محدودیت های پیش روی بازاریابی کارآفرینی دریاچه ای در روستاهای حاشیه دریاچه هامون از توابع منطقه سیستان نقش آفرینی میکنند.
جدول ٧فراوانی،میانگین وزنی وانحراف معیارشاخص های موانع زیرساختی بازاریابی محصولات {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} عدم تحقیقات درزمینه بازار یابی محصول 10/1 52/9 31/9 5 0 2/31 0/72 4 (منبع : یافته های پژوهش ، ١٣٩٧) 97 نتایج حاصل از مقایسه زوجی (FAHP) شاخص های مربوط به محدودیت های زیرساختی از نظرکارشناسان نشان می دهد که ضعف در نگهداری و انبار محصول و نیز فسادپذیربودن محصول به ترتیب با وزنهای ٠/١٣و ٠/١٢درصد مهم ترین محدودیت های بازاریابی محصول ارگانیک هستند.
جدول ٨وزن نهایی و مؤلفه ها و شاخص های محدودیت های زیرساختی بازاریابی از نظرکارشناسان مقایسه زوجی (FAHP) {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (منبع : یافته های پژوهش ، ١٣٩٧) 98 ٤-٤-محدویت هاو موانع فنی بازاریابی محصولات ارگانیک از نظرکشاورزان در مؤلفه درک نکردن مشتری، نشناختن مخاطبان هدف یا مشتریان محصول با میانگین ٤/٠١درصدبارزترین محدودیت و نشناختن ذائقه مصرفکننده با میانگین ٢/٥١ درصدکم اهمیت ترین عامل هستند.