چکیده:
ارتقای تفکر غایتنگر در هنرمند از مهمترین مولفههای موثر در ارتقای حسنبینی اوست. خداوند در قرآن همواره هدایتکننده انسان به سمت چنین تفکری است و بدین جهت برای دستیابی به کارآمدترین مهارتهای ارتقادهنده تفکر هنرمند، کلام الهی میتواند به عنوان بهترین شاخص در ارائه الگوی تفکر صحیح و شایسته نسبت به موضوعات مد نظر قرار گیرد. برای این منظور چنانچه هر یک از آیات قرآن، بر مبنای مولفههای ساختاری تفکر مورد تحلیل قرار بگیرند، شیوه خاصی از تفکر صحیح در موضوعات را به دست میدهند که این شیوهها به تناسب نوع نیاز، غرض و رویکرد به موضوع، از هم متمایز میشوند و بدین ترتیب با در اختیار قرار گرفتن انواع متفاوتی از شیوهها، تفکر هنرمند در فرایند خلق اثر هنری، میتواند متناسب با نیازهای حقیقی جامعه مخاطب ساماندهی شده و به سمت حسنبینی در موضوع سوق یابد.
خلاصه ماشینی:
درحقيقت حسن و زيبايي فارغ از بـود و نبـود ادراک انساني در اين عالم وجود دارد (جعفري، ١٣٦٩، ص١٤) و بر ايـن مبنـا رابطـه هنرمنـد بـا حسن رابطه مدرِک و مدرَک خواهد بود و هنر عبارت ميشود از «کشف وجود موجـود» (پازوکي، ١٣٨٨، ص٢٥)؛ لذا هنر فراتر از فن و مهارت بلکه نوعي دانايي و ديدن جلوههـا و ثبت آنهاست (ريخته گران، ١٣٨٩، ص٩١) و ازاين روسـت کـه در ديـدگاه اسـلامي ميـان ١٥٢ هنر با فهم حقايق که از آن تعبير به حکمت مـي شـود، پيونـدي ناگسسـتني ايجـاد شـده است و اثر هنري به عنوان نتيجه معرفت هنرمند در سـير ميـان عـالم خلقـت و حقيقـت معنا مي شود (اعواني، ١٣٧٥، ص٣٢٣)؛ اين بـدان معناسـت کـه هنرمنـد پـيش از ورود بـه ساحت خلق اثر به ويژه خلق هنر اسلامي ،** بايد بتوانـد تـوان مشـاهده حسـن در عـالم *** خلقت و به عبارت بهتر توان حسن بيني را در خود تقويت نمايد.
در اين ميان پژوهشگران زيادي در آثار خود اعم از کتابها و مقالات متعدد به تبيـين ابعاد مختلف اين موضوع و پردهبرداشتن از حقيقت معرفتي از جـنس حکمـت مبـادرت ورزيدهاند و اگرچه امروز به مدد توجه ايشان، جايگـاه مهـم معرفـت هنرمنـد در فراينـد خلق بديهي شمرده مي شود، آنچه تا کنون ظهـور يافتـه ، غالبـاً تبيـين ماهيـت ، اهميـت و 153 ضرورت وجود آن بوده است ؛ علاوه بر اينکه در راسـتاي ارائـه راهکـار بـراي انتقـال از مرتبه بصر به بصيرت، بيشتر توجه محققان بـر بعـد اخلاقيـات و مسـئله تهـذيب نفـس هنرمند معطوف شده اسـت (ابراهيمـي دينـاني، ١٣٩٠، ص٨٨-٨٩) و راهکـاري کـه کمتـر مورد توجه قرار گرفته ، راه شناخت و تحصيل علم و نحوه بهـرهمنـدي از نيـروي تفکـر است ؛ به عبارتي هنرمند در کنار پايبندي به اصول اخلاقي و سير و سـلوک عملـي، بايـد راهکارهايي براي ارتقاي سطح علم و مشاهده خود نسـبت بـه حسـن و زيبـايي نيـز در اختيار داشته باشد تا حقايقي را از بيرون و عالم هستي دريافت کرده، دروني سـازد و در قالب اثر هنري ابراز نمايد.