چکیده:
هدف و مسئله اصلی مقاله، تدوین یک چارچوب مفهومی برای "امنیت هویت" بهعنوان یک سازه مفهومی جدید برای توضیح پارهای از نگرانیها و دغدغههای کنشگران جامعه ایرانی است. به این منظور مبانی، سوابق و خاستگاههای نظری این مفهوم در نزد نظریهپردازان علوم اجتماعی و مطالعات امنیتی مرور شده است و این مفهوم به معنای مجموعه نگرانیها دغدغهها و حساسیتهای شهروندان نسبت به حفظ و تداوم (پایداری( ویژگیهای معنایی و فرهنگی مشترک در طول زمان در نظر گرفته شده است. در این نوشتار تاکید شده که سطوح مشاهده و سنجش امنیت هویت مشتمل بر دولت، گروههای اجتماعی و افراد میباشد. در ادامه شاخصهای سنجش امنیت هویت در ایران معرفی شده است که میتواند مبنایی برای مطالعات تجربی باشد. همچنین تلاش شده تا مرز مفهومی این موضوع از امنیت اجتماعی به معنای رایج آن در مطالعات تجربی ایرانی که معمولا معادل «ترس از جرم» است، تفکیک شود. با این تاکید که امنیت اجتماعی در نزد واضعان اصلی آن، دقیقا به معنای امنیت هویت بوده است. در انتهای مقاله نیز به مرور یکی از مهمترین تهدیدهای هویتی، که شکاف و تعارض میان سه نوع مهم هویت جمعی (ملی، قومی و مذهبی) است، پرداخته شده و برآوردی اجمالی از چند دغدغه هویتی شهروندان تهرانی با روش پیمایش و با نمونه 1400 نفری ارائه شده است. یافتههای بخش اخیر نشان میدهد میزان نگرانیها و نا امنیهای هویتی بررسی شده «در حد متوسط» بوده و دغدغههای هویتی میان دو مرجع مهم امنیت هویت دولت «نظام سیاسی» با شهروندان تا حدود زیادی مشابهت و نزدیکی دارند.
خلاصه ماشینی:
بر همين مبنا و با توجه به روند سريع توليد، توزيع و مصرف کالاها، محصولات و ارزش هاي فرهنگي در دوران مدرن ، يکي از اشکال مهم نگراني يا بيم جمعي در حوزه فرهنگي و 4 مشخصا هويتي مطرح مي شود که با وجود اهميت فزاينده آن کمتر مورد توجه محققان و متفکران علوم اجتماعي در جامعه ايران قرار گرفته و تلاش هاي نظري و پژوهش هاي تجربي اندکي در اين باره انجام شده است .
در هر حال ، مي توان فرض کرد که شکل گيري جامعه سراسر بين (براساس ايده بنتام و فوکو) که منجر به مراقبت شديد شده است (ليون ، ٢٠٠٦: ٥٣)، کاهش نگران کننده پيوندهاي اخلاقي و اجتماعي شهروندان ، تضعيف سرمايه هاي اجتماعي سنتي ، ظهور اشکال گوناگوني از ناهنجاري ها و آسيب هاي رفتاري ، طرح انواع دغدغه هاي اخلاقي ، کاهش حس اخلاقي بودن ، رشد سريع کثرات گرايي فرهنگي 6 و هويتي و قبيله گراي هايي جديد (شبکه هاي مبتني بر پيوندهاي غيرخوني )، سبک هاي زندگي مبتني بر مصرف تکثرگرا، اهميت يابي منافع شخصي ، تضعيف سرمايه هاي فرهنگي سنتي تحت تأثير جهاني شدن ، تضعيف دارايي هاي فرهنگي ، رشد رفتارهاي خطرساز در فضاي واقعي و مجازي ، افزايش نرخ مهاجرت هاي برون کشوري ، انواع معنويت گرايي ها و فرقه گرايي هايي نوپديده و نهايتا تضعيف موقعيت دين به عنوان عنصر مهم آرامش بخش و اطمينان بخش (به تعبير دورکيمي ) در داخل جوامع ، مهم ترين منابع / طرح دغدغه و مفهوم امنيت هويت مي شود.