چکیده:
این مقاله، به بررسی مفهوم مادری مبتنی بر سه رویکرد سنتمحور، مدرن/ فمنیستی و اسلامی میپردازد. هرچند که مفهوم مادری در نگاه اوّلیه، ذهن را به سوی جنس مؤنث که حامل و زایندۀ فرزند است، رهنمون میکند، اما واکاوی متون علوم اجتماعی، گستردگی و پیچیدگیهای این مفهوم را نشان میدهد. در رویکرد سنتمحور، مادری، شاخصۀ هویتی زن است، اما در رویکرد مدرن/ فمنیستی زن و مادری از هم تفکیک شده و با فناوریهای جدید، واژگانی چون مادر ژنتیک، مادر زیستی و مادر اجتماعی مطرح شده است. بنابراین، مطالب موجود در این حوزه، بر اساس دو رویکرد سنتمحور و مدرن/ فمنیستی جمعآوری شد که رویکرد مدرن/ فمنیستی مرهون تلاش فمنیستها برای مقابله با رویکرد سنتمحور بوده است. اما از آنجا که این رویکرد نیز در موج سوم فمنیسم بازگشت به مادری را در برنامۀ خود قرار داده و همچنان با ابهاماتی مواجه است، رویکرد اسلامی مورد بررسی قرار گرفت تا در کنار ادبیات مفهومی موجود، به معرفی مادری با محوریت قرآن بپردازد.
خلاصه ماشینی:
در نتیجه ، مقاله به این سؤال می پردازد که معنای مادری در رویکردهای سنت محور، مدرن / فمنیستی و اسلامی چیست و ذیل آن ، بحث عقل زن به جهت اهمیتی که برای پذیرش نقش مادری و هویت زنان دارد و مورد توجه هر سه رویکرد است ، مطرح می شود.
با تقسیم کار بیرون با درون خانه و اهمیت یافتن ابعاد نان آوری و دفاعی ، زن با ویژگی های متضاد با مرد، به عنوان موجودی ضعیف الجسه ، مصرف کننده ، محتاج حمایت ، فرودست ، عاطفی ، غیرعقلانی (به سبب عدم انجام امور اقتصادی ) و در داخل خانه معنا می شود که در عین حال که زایا و برای رفاه ، نشاط و بازی است ، برای مرد به مثابه بار، اموال و مایملک محسوب می شود؛ موجودی که از خود اختیار، انتخاب ، عقل و هویت مستقل ندارد و تنها هویت و ضامن بقای او که وی را مستحق تحت پوشش حمایت انسانی (مرد) قرار می دهد، زایایی (مادری ) اوست .
البته سعادت مادری ، عالی ترین مقام برای زنان است که کلیسای مسیحیت آن را ترویج کرده و رابطه مادر- فرزندی را بسیار مقدس می داند که مادر باید این رابطه را به شکل حمایت اصلی در تمام زندگی فرزندش بگستراند (٢٠١٥ ,Swift)؛ هرچند که همچنان دردهای زایمان و سختی های بارداری به مثابه تنبیه او از سوی خداوند تلقی می شود.