چکیده:
معقل بن قیس ریاحی یکی از سرداران امام علی )ع( در زمان حکومت ایشان بوده است و جایگاه
ویژهای در آن زمان داشته است. شورش قبیله ی بنیناجیه یکی از کارشکنی هایی این قبیله بود که در
زمان خلافت حضرت علی (ع) رخ داد و افرادی مانند زیاد بن خصفه از سرکوب آنان ناکام ماندند.
معقل با توجه به شخصیت و پیشینه ی درخشانی که داشت برای این کار انتخاب شد تا شورش را
فرونشاند و امنیت را بازگرداند. در این پژوهش نقش معقل در شکست شورشیان بنیناجیه و اقدامات
او در این راستا با روش توصیفی- تحلیلی موردبررسی و ارزیابی قرار میگیرد. بر اساس دستاوردهای
این پژوهش اگرچه که معقل از سرداران زبده امام (ع)، در جمل و صفین نبود ولی آمادگی نلامی و
فکری او در زمان شورش بنیناجیه و بصیرت او درباره عواقب فتنه باعث شد تا از سوی امام (ع)، مامور
سرکوب شورش شود و با اتخاذ تدابیر مناسب و شجاعت فوقالعاده توانست ماموریتش را به نحو احسن
به پایان برساند.
خلاصه ماشینی:
زمانی که نامهی زیاد توسط امام (ع) خوانده شد و گزارش شکست و زخمی شدن آنها رسید؛ معقل بن قیس ریاحی به پا خاست و گفت: خداوند کار تو را اصلاح گرداند یا امیرالمؤمنین، شایسته بود بهجای هر مرد از اینان که به تعقیبشان میرود، ده نفر از مسلمانان میبود تا هنگامیکه با آنان برخورد کردند، آنان را ریشهکن کنند و دنبالهشان را قطع کنند و اگر با تعداد خودشان با آنان برخورد کنیم، سوگند به جانم که در مقابل آنان مقاومت خواهند کرد که آنان گروهی عربند که با جمع برابر خود مقاومت کنند و جنگی تمامعیار میکنند.
<H2>3- اقدامات اولیه معقل برای سرکوب بنی ناجیه</H2> پس از آنکه حضرت علی (ع)، به معقل دستور دادند تا به سمت شورشیان حرکت کند؛ دو هزار نفر از اهل کوفه را با او همراه کردند که یزید بن مغفل<FootNote No="22" Text="در شرح نهجالبلاغه ابن ابی الحدید، یزید بن معقل نام برده شده است.
<H2>10- سرانجام خریت و دیگر گروه مخالفان</H2> پس از آنکه سپاه معقل، همگی بر قلب دشمن زدند؛ جنگ سختی در گرفت به علاوهی اینکه سپاه دشمن، سرسختی زیادی از خود نشان میداد؛ اما در همان ابتدا، فردی به نام نعمان بن صهبان راسبی، خریت بن راشد را دید و بهسوی او حمله کرد و با ضربهای او را از مرکبش به زیر انداخت، نعمان نیز از اسب پیاده شد، درحالیکه خریت مجروح شده بود بین آنها ضرباتی ردوبدل شد و سرانجام خریت به دست نعمان کشته شد و صد و هفتاد نفر دیگر به همراه او کشته شدند.