چکیده:
در آرای صادره دیوان بین المللی دادگستری درتاریخ 5 اکتبر 2016 در دعوای دولت جزایر مارشال علیه کشورهای دارای تسلیحات هستهای، دیوان با این استدلال که طبق رویه پیشین "اختلاف زمانی موجودیت مییابد که براساس ادله، اثبات گردد که خوانده از "مخالفت آشکار" خواهان با دیدگاههایش آگاه بوده یا نمیتوانسته آگاه نباشد»، تا حدی که به دعوای جزایر مارشال علیه انگلستان مربوط می شود، نتیجه گرفت که ادلۀ ارایه شده توسط جزایر مارشال در خصوص اختلاف نظر میان طرفین، این نکته را تایید نمی کند که انگلستان از اتهام نقض تعهدات از سوی وی آگاه بوده یا نمی توانسته آگاه نباشد، لذا اولین ایراد صلاحیتی مطروحه توسط انگلستان قابل قبول است و دیوان به موجب بند 2 مادۀ 36 اساسنامۀ خود، فاقد صلاحیت است. این اولین بار است که دیوان صراحتا از "معیار آگاهی" خوانده از وجود اختلاف سخن به میان می آورد و آنرا مبنای بررسی ایراد صلاحیتی مربوط به وجود اختلاف قلمداد می کند. دو سوال مهم مطرح می شود: یک، آیا این رویکرد با رویه قضایی مستقر دیوان هماهنگ است؟ قضات اقلیت در نظرات جداگانه خود به این سوال پاسخ منفی داده و آنرا ابداعی خطرناک تلقی کرده اند. اما به نظر می رسد که واقعیت غیر ازین باشد، چرا که رگه هایی از این رویکرد به وضوح در آرائ اخیر دیوان به چشم می خورند. دوم، آیا این معیار با ملزومات اصل "اجرای مطلوب عدالت" سازگار است. نگارنده این سطور در این قسمت با قضات مخالف همنواست.
خلاصه ماشینی:
از ماوروماتيس در فلسطين تا جزاير مارشال : تأملي در تحول مفهوم اختلاف در روية قضايي ديوان بين المللي دادگستري هادي آذري تاريخ دريافت : ٩٧/٠٥/٢٨ تاريخ پذيرش : ٩٧/١٠/١٨ چکيده : در آراي صادرة ديوان بين المللي دادگستري درتاريخ ٥ اکتبر ٢٠١٦ در دعواي دولت جزاير مارشال عليه کشورهاي داراي تسليحات هسته اي، ديوان با اين استدلال که طبـق رويـة پيشين «اختلاف زماني موجوديت مي يابد که براساس ادلـه ، اثبـات گـردد کـه خوانـده از «مخالفت آشکار» خواهان با ديدگاههايش آگاه بوده يا نمي توانسته آگاه نباشد»، تا حـدي که به دعواي جزاير مارشال عليه انگلستان مربوط مي شود، نتيجه گرفت کـه ادلـة ارائـه شده توسط جزاير مارشال در خصوص اختلاف نظـر ميـان طـرفين ، ايـن نکتـه را تأييـد نمي کند که انگلستان از اتهام نقض تعهدات از سوي وي آگاه بوده است يا نمـي توانسـته آگاه نباشد، لذا اولين ايراد صلاحيتي مطروحه توسط انگلستان قابل قبول اسـت و ديـوان به موجب بند ٢ مادة ٣٦ اساسنامة خود، فاقد صلاحيت مي باشد.
در واقع ، دولت انگلستان به يکي از اصول حقوق بين الملل عرفي اشاره کرد کـه بـر اساس آن ، دولتي که قصد طرح مسئوليت دولت ديگري را دارد، بايد مطالبة خود را بـه آن دولـت ابلاغ نمايد؛ زيرا اين ابلاغ ، عنصر بنيادين شرط مربوط به وجود اختلاف است ١ و چون اين دولت شرايط مزبور را تأمين نکرده است ، ديوان صلاحيت رسيدگي به دادخواست هاي جزاير مارشـال را 2 ندارد.
Colombie), exceptions préliminaires, arrêt du 17 mars 2016, opinion dissidente du juge Caron, para.
Royaume-Uni), exceptions préliminaires, arrêt du 5 octobre 2016, para 41, citant Violations alléguées de droits souverains et d’espaces maritimes dans la mer des Caraïbes (Nicaragua c.