چکیده:
جرمانگاری و برخورد کیفری توسط دولت با مجرمین، برجستهترین شکل برخورد با جــرم و مجرم میباشد، به همین علت نخستین کاربردهای سیاست جنایی در معنایی معادل حقوق کیفری یا سیستم کیفری که مبتنی بر جرم، مجازات و قانون میباشد، تعیین شده است. از جمله مواردی که سیاست کیفری پیشبینی شده در مورد آن قابل بررسی است، قاچاق داروهای تقلبی است و سوالی که قابل طرح میباشد این است که؛ سیاست کیفری ایران در قبال قاچاق داروهای تقلبی چگونه است؟ آیا سیاست کیفری مزبور پاسخگوی ضمانت اجرا، کاهش و پیشگیری از جرائم قاچاق دارو میباشد؟ از مهمترین راههای مقابله با این جرائم منجمله قاچاق داروهای تقلبی؛ پیشگیری از وقوع آنها به اشکال متفاوت است که میتوان این روشها را به شکل پیشگیریهای کیفری (سرکوبی و اجرای مجازات) و پیشگیریهای غیرکیفری (پیشگیریهای اجتماعی و پیشگیریهای وضعی) دستهبندی نمود. جرم قاچاق به دلیل قدمت زیاد و عواید بسیار زیاد ناشی از آن، در اعماق جوامع ریشه دوانیده و بیش از آنکه مجازاتها راه درمان باشد، برای ریشهکن کردن این جرم نیاز به برنامههای قوی، حساب شده و هدفمند برای پیشگیری میباشد. برای پیشگیری از قاچاق کالا بطورکلی و قاچاق داروهای تقلبی بطوراخص، میتوان روشهایی از جمله؛ طرح مالیات بر ارزش افزوده در جلوگیری از مفاسد اقتصادی و قاچاق کالا، اعمال هدفمند، برنامهریزی شده و محدود نرخ حقوق و عوارض گمرکی، بازنگری در سیاست ایجاد بازارچههای مرزی بعنوان مفرّی برای قاچاق کالاهای تجاری و تجدیدنظر در سیاست ایجاد اشتغال و درآمد مناطق مرزی را مورد توجه قرار داد.
خلاصه ماشینی:
ریموند گسن (جرمشناس برجسته فرانسوی) نیز با استثنا کردن اقدامات کیفری، براساس اهداف و شیوههای دستیابی به این اهداف، پیشگیری را چنین تعریف میکند: «مجموعه اقداماتی - به جز اقدامات کیفری - است که هدف غایی آن منحصرا یا به صورت جزئی، محدود کردن دامنه ارتکاب جرم، غیرممکن کردن، مشکل کردن یا کم کردن احتمال وقوع جرم باشد».
لذا، تنها استفاده مناسب از شمشیر دو لبه اعدام توسط مقنن روشنبین و محدود کردن آن به تعداد اندکی از اعمال مجرمانه بسیار شدید، هرچند به علت حذف همیشگی فرد مرتکب از صحنه زندگی، امکانی برای بازسازی او و بازدارندگی خاص باقی نمیگذارد، اما با رهایی جامعه از خطرات بالقوه بزهکار، گامی در جهت پیشگیری که البته منوط به آن است که از تکرار و گسترش این کیفر پرهیز گردد.
پیشگیریهای کیفری از قاچاق داروهای تقلبی این پیشگیری به دو دسته تقسیم میشود که عبارتند از: الف) پیشگیریهای عمومی: در بیان پیشگیری عام از بزهکاری میتوان چنین بیان داشت: پیشگیری از وقوع جرم از طریق وضع مجازات و بکارگیری نظام کیفری به منظور ارعاب و بازدارندگی عموم جامعه است.