چکیده:
نخستین مرحلة شکل گیری اندیشة سیاسی زیدیه در بارة امامت در عهد زید فرزند امام
سجاد ع بوده است. مولفه های اساسی در اندیشة ساسی زید "دعوت" و "خروج" بود.
منظور از دعوت اقدام برای امر به معروف و نهی از منکر و دست بردن به شمشیر در
هنگام ضرورت بود. در اندیشة سیاسی زیدیه، امر به معروف و نهی ازمنکر با قیام یک تن
که از نسل حضرت فاطمه(س)باشد، صورت می گیرد و او با "خروج" خود بر حکومت
ور و "قیام به سیف")پیکار مسلحانه(، زمینة امر به معروف و نهی از منکر را فراهم می
کند و بر امت نی فر است که با او بیعت کرده و اظهار وفاداری نمایند.
موضع اندیشة سیاسی زیدیه نسبت به موضوع "امامت" و مسائل آن و اصل شورا و
مشورت در انتخاب امام و "دعوت علنی" و "خروج" در طول تار خود یکسان نبوده
ومراحلی از تحول و بازنگری را طی کرده است. این تحول به ویژه در اندیشه امامان
موسس همچون قاسم رسی(د- 211 ) و هادی یحیی بن الحسین بنیانگذار دولت زیدی
یمن(د- 233 ) سابقه داشته است. در تاریخ معاصر زیدیه نی این تحول هم از لحاظ نظری
و هم در عمل دیده شده است.
اندیشه سیاسی زیدیه در مواجهه با شرایط پیش آمده پس از سقوط دولت زیدی در
یمن( 0810 ا/ 0312 م) و تشکیل جمهوری در آن کشور و پیامدهای آن، با بحران نظری
تاریخی رو به رو بوده است و همین امر موجب انشقا میان زیدیان یمن شده و
گرایشهای مختلفی در اندیشة سیاسی زیدیه ایجاد کرده است:
گرایش علمای زیدی در صعده(مرک پایدار هزار سالة امامت زیدی) همچنان پایبند
اصول اساسی اندیشة سیاسی زیدیه و مولفه های اصلی آن یعنی "امامت"، "دعوت" و
"خروج"(قیام مسلحانه) است؛ در حالی که زیدیان صنعا پایتخت یمن با تشکیل حزب
الحق(حزب زیدیان یمن) نظریة امامت را به عنوان چارچوبی برای فعالیت سیاسی حزب
کنار نهاده اند.
خلاصه ماشینی:
com@saghoreishi٢٤ * تاریخ ورود: ٩١/١١/١ تاریخ پذیرش : ٩٢/١١/٢٤ اندیشه سیاسی زیدیه در مواجهه با شرایط پش ی آمده پس از سقوط دولت زیدی در یمن (١٣٤١ش / ١٩٦٢ م ) و تشکیل جمهوری در آن کشور و پیامدهای آن ، با بحران نظری تاریخی رو به رو بوده است و همین امر موجب انشقاق میان زیدیان یمن شده و گرایشهای مختلفی در اندیشۀ سیاسی زیدیه ایجاد کرده است : گرایش علمای زیدی در صعده (مرکز پایدار هزار سالۀ امامت زیدی ) همچنان پایبند اصول اساسی اندیشۀ سیاسی زیدیه و مؤلفه های اصلی آن یعنی "امامت "، "دعوت " و "خروج "(قیام مسلحانه ) است ؛ در حالی که زیدیان صنعا پایتخت یمن با تشکیل حزب الحق (حزب زیدیان یمن ) نظریۀ امامت را به عنوان چارجوبی برای فعالیت سیاسی حزب کنار نهاده اند.
برخی از زیدیان معتقد به جواز امامت مفضول با وجود افضل هستند(شهرستانی، ١٣٦٦ ق : ٣٠٥) انحصار امامت در نسل امام حسن و امام حسین (ع ) یعنی آنکه امام بایستی فاطمی از نسل علی (ع ) و فاطمه (س ) باشد(شهرستانی، ١٣٦٦ ق : ٣٠٣ – ٣٠٢) دعوت صریح و آشکار و خروج یعنی اگر امامی میخواهد به امامت شناخته شود، باید حق خود را بر امامت علنا اعلام دارد و اگر لازم باشد برای احقاق حق خود شمشیر برگیرد(شهرستانی، همانجا؛ لمبتون ، ١٣٧٤: ٧٨ – ٧٧؛ دفتری، ١٣٨٣: ٨٥) اندیشه سیاسی زیدیه نظریه سیاسی زیدی در آغاز پیدایش تنها یک اندیشۀ مجرد و منحصر در اصل امر به معروف و نهی از منکر و خروج بر حاکم ظالم بود.