چکیده:
قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان در سال 1389 در مجلس شورای اسلامی تصویب و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری عهدهدار حمایت از این شرکتها شد. چالشهایی که این شرکتها در مسیر رشد خود با آن مواجهند نهادهای تصمیمگیر را مجاب میکند بطور عمیقتر مسایل این شرکتها را مد نظر داشته باشند. با نگاه به دانش به عنوان سرمایه اصلی این شرکتها، یکی از مهمترین این چالشها رهبری کارکنان دانشی است که از آنها به «دانشور» تعبیر میشود. پژوهشها ثابت کردهاند که رفتار دانشوران با دیگر کارکنان متفاوت است و این باعث تفاوت در نحوه انگیزش و ساز و کار نفوذ، و در نتیجه، رهبری ایشان میشود. هدف این پژوهش ارائه مدل رهبری دانشوران در سازمانهای دانشبنیان ایران است. پژوهش حاضر در زمره مطالعات کیفی و به روش تئوری دادهبنیاد اجرا شده. بدین منظور ابتدا ادبیات و پیشینه پژوهش و تئوریهای مختلف ارائه شده در حوزه رهبری دانشوران مورد بررسی قرار گرفت و سؤالات مورد نیاز جهت استخراج مدل طراحی شد. در مرحله بعد، پژوهشگران با استفاده از نمونهگیری نظری به انتخاب اعضای نمونه آماری و انجام مصاحبههای عمیق و اکتشافی پرداختند. مجموعا تعداد 15 مصاحبه مفید انجام شد و مصاحبهها بصورت کتبی و صوتی ثبت و ضبط شدند. تحلیل دادهها همزمان با فرآیند انجام مصاحبهها آغاز شد و مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت پذیرفت و نهایتا 16 کد محوری بدست آمد که مدل رهبری دانشوران با استفاده از این کدها استخراج شد. نتایج این پژوهش تاکید میکند سازمانهای حمایتی در بدنه جمهوری اسلامی ایران باید در قالب آموزشهای کسب و کاری و مدیریتی علاوه بر آموزشهای فنی، مدیران این سازمانها را توانمند سازند تا بتوانند در فضای رقابت داخلی و بینالمللی فعال بمانند. همچنین سبک رهبری مبتنی بر اعتماد متقابل و راهبردهای انگیزش از طریق اعتماد، شرایط کاری، شغل و جبران خدمات از یافتههای این پژوهش است.
The law of protection from knowledge-based organizations has approved in 2011 by Parliament of Iran and based on that the Vice President of Science and Technology was responsible for supporting these types of companies. But the challenges that these companies face in their growth path makes decision making institutions more deeply concerned about the issues they face. By looking at knowledge as the main capital of these companies, one of the most important of these challenges is the leadership of the workers who are known as "knowledge worker". Researches show that knowledge workers behavior is different from other employees, and therefore their motivation drivers and influence mechanisms and finally leadership model are different. The purpose of this study is to present a model of knowledge workers leadership in knowledge-based organizations based on Grounded Theory. The present study carries out among qualitative studies. For this purpose, the literature and the previous studies around knowledge workers leadership have been investigated and the related questions to the model of knowledge workers leadership have been extracted. As next step, theoretical sampling and also deep and exploratory interviews have been arranged. Almost 15 useful interviews have been done which recorded in both written and voice versions. The analysis of data has been started with interviews simultaneous. Open, axial and selective coding steps were taken from recorded audio files through repeated reading and retrieval. Finally, 16 axial codes were obtained and the model of knowledge workers leadership was extracted using these codes. The results of this study indicate that supportive organizations in Islamic Republic of Iran should empower managers of these organizations in the form of business education in order to remain active in domestic and international competition. The findings of this research are also the "Mutual trust-based leadership style" and motivational strategies through trust, working conditions, jobs, and compensation.
خلاصه ماشینی:
پژوهش های مختلف ),Bildstein, Gueldenberg and Tjitra ;٢٠١٥ ,Yao and Fan ٢٠٠٩ ,Lakeshman ;٢٠١٣( بیان کرده اند که رفتار دانشوران با دیگر کارکنان متفاوت است و این باعث تفاوت در نحوه انگیزش و رهبری ایشان می شود.
هامل ١ (٢٠٠٩: ٩١) نیز این طور نتیجه گیری کرده است که مدیریت برای عصر جدید باید بازنگری شود و این شرایط محدودیت هایی بر رهبری کلاسیک وارد می کند، چراکه رهبری کلاسیک تنها به نفوذ رهبر برای به دست آوردن تعهد و انگیزه پیروان در جهت تمرکز بر اهداف سازمانی تکیه دارد ) ٢٠١٣ ,Clarke( در این میان با توجه به ویژگی های منحصربه فرد دانشوران (از جمله تمایل به استقلال کاری ، گریز از کار تیمی و غیره ) ، نیاز به شناخت مدل رهبری متفاوتی برای ایشان احساس می شود )٣ :٢٠١٦ ,Hwang(.
ازاین رو شاید سبک های رهبری برای سازمان های دانش بنیان کم وبیش مطرح شده باشند )٢٠١٣ ,Bildstein, Gueldenberg and Tjitra ;٢٠١٦ ,Amar and Hlupic( اما نگاه این سبک های رهبری بیشتر به محیط و مؤلفه های سازمانی بوده و از منظر مدیریت دانشوران ، پژوهش ها در زمینه رهبری سازمان های دانش بنیان دارای خلأ هستند و به طور ویژه تاکنون پژوهشی انجام نشده است که ارائه دهنده مدل رهبری دانشوران در سازمان های دانش بنیان باشد.