چکیده:
موضوع پژوهش حاضر حذف گروه فعلی برپایة دادههای زبان کردی سنندجی است که در چارچوب برنامۀ کمینهگرا بررسی شده است. وجود حذف گروه فعلی در مطالعاتی که بهتازگی در زبان فارسی صورت گرفته به چالش کشیده شده و تحلیلهای متفاوتی برای آن ارائه شده است. این تحلیلها شامل 1- حذف گروه فعلی با ابقای فعل کوچک؛ 2- موضوع تهی؛ 3- حذف گروه اسمی یا گروه حرف تعریف هستند. بهدلیل قرابتی که زبان فارسی با زبان کردی دارد، بسیاری از تعمیمهای صورتگرفته در حذف گروه فعلی در زبان فارسی میتواند قابل تسرّی به زبان کردی باشد. به این دلیل در نوشتار پیش رو ابتدا تحلیلهای صورتگرفته در زبان فارسی مطالعه شده، سپس با بهرهگیری از یافتهها، حذف در زبان کردی سنندجی بررسی شده است. درپایان براساس ملاحظات نظری و شواهد تجربی، استدلال شد که حذف گروه فعلی در زبان کردی سنندجی وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
به باور توسروندانی (٢٠٠٩) در ساخت محمول مرکّب با پدیـده ای بـه نـام حـذف گروه فعلی با ابقای فعل کوچک روبه رو هستیم که در آن گروه فعلی بزرگ حذف شده و فعـل کوچـک در هستۀ گروه فعلی کوچک باقی مانده است : 21 2) Sohrab pirahana-ro outu na-zad, vali Rostam ]pirahana-ro out[ zad.
این در حالی است که در جملـۀ (٦) کـه در آن حـذف گـروه فعلـی بـا ابقای فعل کوچک رخ داده است ، قسمت حذف شده تنها میتواند بـه مرجـع خـود در بنـد قبلـی اشـاره داشته باشد که در جملۀ (٦) ذکر میکند: 6) Sohrab pirahana-ro out mizane, vali Rostam ]pirahana-ro out[ nemizane.
’ (Rasekhi, 2014: 9) به نظر وی در جملۀ (٩) به این دلیل که در زبان فارسی در بند دوّم نمیتـوان قیـد بادّقـت را بازیـابی کرد، پس گروه فعلی حذف نشده است ؛ بنابراین میتوان گفت که در چنـین سـاخت هایی حـذف گـروه اسمی رخ داده است .
٤-١- بررسی حذف گروه فعلی با ابقای فعل کوچک در زبان کردی سنندجی همان طور که گفته شد یکی از تحلیل هایی که برای ساخت های هم پایه ای کـه در بنـد دوّم آن هـا پـس از اعمال فرایند حذف ، فعـل در سـاخت بـاقی میمانـد، حـذف گـروه فعلـی بـا ابقـای فعـل کوچـک از توسروندانی (٢٠٠٩) و شعبانی (١٣٩٥) است .
جملۀ (١٣) مؤّید این ادّعا است و میتوان گفت کـه در ایـن صـورت نمیتـوان بـه حذف گروه فعلی با ابقای فعل کوچک قائل بود: 13) Kažwan mašin-ækæ=e ba Noža nišan da-Ø, mɨn=iš Kažwan car-DEF=SCL.
New York: Oxford University Press.