چکیده:
همهپرسی قانون اساسی ترکیه، دوران تازهای در صحنه تحولات داخلی ترکیه به حساب میآید. با پیروزی شکننده حزب عدالت و توسعه در همهپرسی 16 آوریل 2017، می توان مطالعه پیرامون این همهپرسی و تحولات ناظر به آینده دموکراسی در این کشور را مسألهای دانست که ارزش بررسی بیشتری دارد. در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از نظریه گردش نخبگان به عنوان چارچوب نظری، همهپرسی قانون اساسی ترکیه تحلیل شود. در این راستا سؤال محوری مقاله این است که همهپرسی قانون اساسی ترکیه چه تأثیری بر آینده دموکراسی و ثبات سیاسی در ترکیه میگذارد؟ بررسیهای این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی، مبتنی بر منابع اسنادی این فرضیه را قوت بخشید که همهپرسی قانون اساسی اخیر ترکیه، آینده نظام سیاسی مبتنی بر گردش نخبگان این کشور را تضعیف و موجب میشود به واسطه آن فضای رقابتی برای سایر نخبگان غیرحکومتی مانند احزاب مخالف محدود شود، و آینده ثبات سیاسی و دموکراسی در این کشور با وضعیت مبهم و شکنندهتر نسبت به گذشته روبهرو باشد، همچنین آینده امنیت اجتماعی و سیاسی ترکیه، متزلزلتر از پیش به نظر آید.
خلاصه ماشینی:
این حزب که در ابتدا خود را پایبند به اصول دموکراتیک معرفی کرده بود و در تبلیغات انتخاباتی و سایر اعلامهای رسمی، خود را طرفدار و پایبند اصول دموکراسی معرفی کرده بود، اما بعد از این که قدرت را به دست گرفت ، همچنان در قدرت باقی ماند، یعنی از سال ٢٠٠٢ تا به امروز این حزب، همچنان تمام قدرت نهادهای قدرت را در اختیار گرفته و سایر نهادهای مخالف مانند ارتش را تضعیف کرده است ، تا نتوانند اقداماتی از قبیل کودتا و سایر اقدامات تضعیف کننده علیه دولت عدالت و توسعه انجام دهند، آیا می توان همه پرسی اخیر را هم در این راستا تحلیل و بررسی کرد؟ چارچوب نظری گردش نخبگان ٣ نظریه نخبه گرایی از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی در اروپا و ایالات متحده آمریکا در نوشته های سیاسی -اجتماعی محققان با گستردگی مطرح شد و در سالهای بین دو جنگ جهانی متأثر از نظرات پاره تو ٤و موسکا٥، تمامی مراکز آموزشی و تحقیقاتی ایتالیا را در برگرفت .
فضای موجود در عرصه داخلی و بین المللی تا حد زیادی برای رأی دادن افکار عمومی ترکیه به نفع جریان حاکم مساعد نبوده، همین موضوع است که باعث شده حزب عدالت و توسعه و دولت کنونی این کشور از تمامی پتانسیل خود برای جذب افکار عمومی و جلب نظر آنها جهت موافقت با اصلاحات قانون اساسی استفاده کند.