چکیده:
مهمترین مستند مدعیان تحریف قرآن، مجموعهای از روایات پراکنده است که از مدارک مختلف گردآوری شدهاست. در ردّ این گونه روایات، دانشمندان اسلامی روشهای مختلفی را بهکار بردهاند، ولی بیشتر این روشها جامعیت لازم را ندارند و یا حتی برخی از روشهایی که از سوی اهل تسنن بهکار گرفته شده، خود منجر به شبهة تحریف قرآن شدهاست. از این رو، بهکارگیری روشی صحیح و جامع در این امر از سوی علمای دین ضرورت دوچندان دارد. آیتالله معرفت از دانشمندان معاصری است که در ردّ این گونه روایات روش جامعی را اتخاذ کردهاند. روش ایشان در نقد و توجیه روایات تحریفنما سه مرحلهای است. در مرحلة اول آیتالله معرفت به منابع روایات توجه دارند. ایشان بیشتر مدارک روایات ادعایی را بیاعتبار میدانند و عنوان میکنند که بسیاری از آنها رسالههایی هستند که صاحبان آنها مجهول و مجعول هستند. مرحلة دوم توجه به سند روایات ادعایی است. در این مرحله، آیتالله معرفت به دو شیوة اجمالی و تفصیلی به نقد روایات تحریفنما مبادرت میورزند و در مرحلة سوم به نقد محتوایی روایات باقیمانده میپردازند.
خلاصه ماشینی:
کتاب دبستان المذاهب آيت الله معرفت در نقد دليل هشتم محـدث نـوري کـه بـه روايـات اهـل تسـّنن اسـتناد کرده است ، چنين مينويسند: «شگفت آنکه محدث نوري سورة موهوم ولايت را به طور کامل بـه نقـل از کتاب دبستان المذاهب آورده اسـت و آن را در شـمار روايـات مخالفـان در ايـن باب قلمداد کرده است و در آخر کوشش نموده که اثبات کند در کتـب خاصـه نيز اشاره اي به اين سوره شده است » (معرفت ، ١٣٧٩، الف : ٢١٠).
آيت الله معرفت با اشاره به اينکه نسخه اي کپي شـده از کتـاب قرائـات نـزد ماسـت ، در ادامه چنين مينويسند: «کتاب قرائـات ، چنـان کـه شـيخ حسـن بـن سـليمان حّ لـي در مختصرالبصـائر گفته است ، به التنزيل و التحريف معروف است و اين عنوان با توجه بـه محتـواي کتاب از عنوان مربوط به قرائات نزديک تر مينمايد.
* آيت الله معرفت پس از نقل قول نجاشي چنين مينويسند: «چنان که شيخ آورده ، ايـن کتاب جزء اين دسته است » (معرفت ، ١٣٧٩، الف : ٢٢٥).
آيت الله معرفت پس از معرفي مدارکي که محدث نوري و قائلان به تحريف بـه آن هـا استناد ميکنند، چنين مينويسند: «رواياتي کـه محـدث نـوري دربـارة تحريـف آورده ، بـيش از هـزار و صـد (١١٢٢) حديث است که هشتصدوپانزده (٨١٥) روايت از منابعي نقل شـده اسـت که اعتبار چنداني ندارند؛ يعني کتاب ها و نگاشته هايي که ياد کرديم ، جملگي يا مجهول ، يا بريده و يا جعلي و بياساس هستند» (همان : ٢٣١).