چکیده:
شیخ کلینی در کتاب کافی تنها یک بخش با 257 حدیث را به «ابواب التاریخ» اختصاص داده که از پنج جنبه: طریقه نقل، اتصال سند، مشایخ بدون واسطه و با واسطه کلینی و راویان از امام این احادیث را مورد ارزیابی قرار دادیم. کلینی بیشتر روایات تاریخی خود را از مشایخ قمی خود اخذ کرده که در منابع رجالی موجود، میتوان بر وثاقت و سلامت مذهب بیشتر مشایخ او پی برد، و تعدادی که وثاقت و مذهب آنها احراز نشدهاند، به دلیل عدم وجود اطلاعاتی از آنان است، و نه عدم وثاقت و سلامت مذهب. کوفیها بیشترین سهم را در نقل این روایات به خود اختصاص دادهاند و بر همین مقیاس میتوان فهمید که بیشتر روایات کتاب کافی از مشایخ قمی و توسط راویان کوفی نقل شده است.
خلاصه ماشینی:
تحليل آماري اسناد احاديث »ابواب التاريخ« کتاب الکافي نعمت ال صفري فروشاني و رسول چگيني چکيده شيخ کليني در کتاب کافي تنها يک بخش با ٢٥٧ حديث را به «ابواب التاريخ » اختصاص داده که از پنج جنبه : طريقه نقل ، اتصال سند، مشايخ بدون واسطه و با واسطه کليني و راويان از امام اين احاديث را مورد ارزيابي قرار داديم .
با توجه به اينکه ارزيابي رجالي گام نخست بهره مندي از اين منبع بي بديل حديثي خواهد بود، در اين نوشتار، تمام اسناد احاديث «ابواب التاريخ » با پشتوانه دانش رجال اماميه و لحاظ جنبه هاي پنج گانه : طريقه نقل ، اتصال سند، مشايخ بدون واسطه و با واسطه کليني و راويان از امـام ع مـورد کاوش دقيق قرار گرفته اند.
هدف اصلي اين نوشتار، ارزيابي اسناد «ابواب التاريخ » براي پاسخگويي به اين پرسش اسـت که کليني روايات تاريخي را از چه کساني اخـذ کـرده اسـت ؟ آيـا راويـان احاديـث تـاريخي داراي ويژگي خاصي هستند؟ در اين زمينه پرسش هاي ديگري نيز وجود دارند از قبيل اينکـه آيـا محتـواي احاديث تاريخي کتب کافي همسو با ساير گزارشات مورد تاييد انديشمندان اماميه مـيباشـد؟ کـه پاسخ به همه اين سؤالات ميتواند زمينه تشکيل هسـته اصـلي منبـع تـاريخي مسـتقلي بـا عنـوان «تاريخ کليني» را فراهم نمايد تا بتوان از آن براي رهيافت منازعات تاريخي اماميـه اسـتفاده نمـود.
در مقابل آن «مرسل » وجود دارد که راوي برخي از راويان را از سند حذف مـيکنـد (مامقـاني ، مقباس الهداية ، ١٤١١: ١/ ٣٣٨) و کسي آن را از معصوم روايت مـيکنـد کـه معصـوم را درک نکـرده است (عاملي، الرعايه في علم الدرايه ، ١٣٦)؛ اقسام خبر مرسل عبارتند از: ١.