چکیده:
سوالی که این مقاله در پی پاسخ به آن است، این است که آیا رقابت ایران و عربستان، آنها را بهسوی جنگ سرد در منطقه خاورمیانه کشانده است؟ فرضیه مقاله آن است که رقابتهای منطقهای عربستان و ایران و کوشش آن دو برای برقراری تعادل و توازن استراتژیک در منطقه، عملا آنها را در قالب رقابتی از نوع جنگ سرد قرار داده است. برای اثبات فرضیه از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. یافته نظری مقاله نشان داد که ایران و عربستان عملا در جنگ سرد بهسر میبرند و لذا جنگ سرد میتواند از یک سو بین دو دولت و نه الزاما در سطح وسیع بین دو بلوک و دو ابرقدرت، و در سطح منطقهای و نه الزاما در سطح سیستمی نیز اتفاق افتد. یافته عملی مقاله نیز به این پیشنهاد منجر شد که ایران و عربستان نباید باب مذاکره را ببندند؛ زیرا در غیاب دیپلماسی ممکن است مدیریت روابط از کنترل سیاستمداران خارج شود و بهدست نظامیان بیفتد که در این صورت، دو کشور با اوضاع دشوار و پیشبینی نشدهای روبهرو خواهند شد.
خلاصه ماشینی:
بر مبناي اين جنگ سرد، دو طرف به يک رويارويي مستقيم نظامي با يکديگر تن درنميدهند؛ اما منطقه را به دو بلوک سياسي- عقيدتي تقسيم کرده اند و از آن به عنوان ابزاري درجهت صف بندي منطقه اي، ترويج فرقه گرايي و بهره برداري از دولت هاي ضعيف منطقه از طريق جنگ هاي نيابتي براي تقويت قدرت و نفوذ خود در منطقه استفاده ميکنند.
در اين جنگ ، کشورهاي متخاصم به جاي توسل به زور و اقدام به جنگ ، به تبليغات و عمليات ايذايي عليه يکديگر بسنده ميکنند؛ يعني جنگ سرد به مثابه يک مواجهه توصيف ميشد که شامل نبرد مستقيم نظامي نميشد؛ اما مواجهه از طريق ترفندهاي سياسي، ائتلاف هاي نظامي، جاسوسي، تبليغاتي ، رقابت تسليحاتي، کمک اقتصادي و جنگ هاي نيابتي بين ديگر کشورها را شامل ميشد( ٢٠٠٦:٥ ,Lewis Gaddis) بدين ترتيب ، در پايان جنگ جهاني دوم سيستم دوقطبي شکل گرفت که آمريکا و متحدانش و اتحاد شوروي و دولت هاي اقمارياش را در مبارزه براي تفوق و برتري درگير ساخت و اين لقب جنگ سرد به خود گرفت .
Beyond Sectarianism:The New Middle East Cold War, Brooking Doha Center Paper.
New middle east cold war: Saudi Arabia and iranʼs rivalry , University of Denver, electronic these & dissertations, paper1028, at : http://digitalcommons.