چکیده:
هدف از پژوهش حاضر تدوین الگویی برای مدرسه اثربخش در دوره اول متوسطه متناسب با معیارهای جامعه ایرانی و براساس سند تحول بنیادین، برنامه درسی ملی و اهداف دوره اول متوسطه بود. برای تحقق بخشیدن به این هدف، ابتدا با بررسی مبانی نظری و تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور در زمینه مدارس اثربخش، تعداد 16 مولفه استخراج و در قالب پرسشنامه اولیه تنظیم شد. این پرسشنامه برای تعیین روایی صوری و محتوایی به روش کیفی و کمی میان 15 نفر از صاحب نظران علوم تربیتی شمال غرب کشور توزیع شد و مورد تایید قرار گرفت. برای بررسی پایایی به دو شیوه همسانی درونی(آلفای کرونباخ) و آزمون-آزمون مجدد (ضریب همبستگی درون طبقه ای)، پرسشنامه اصلاح شده بر اساس نتایج روایی صوری و محتوایی، در میان 60 نفر از اعضای جامعه به صورت آزمایشی اجرا شد(0/982=α و 0/931=ICC). پس ازتایید روایی و پایایی، پرسشنامه میان نمونه ای 217 نفری از اعضای جامعه اجرا شد و داده های آن با شاخصهای آمار توصیفی(میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی(آزمون t تک نمونه ای) از طریق نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار Amos نشان داد که الگوی 16 مولفه ای مدارس اثربخش دارای برازندگی مناسبی است و در اولویت بندی مولفه های الگوی مدرسه اثربخش، دستیابی به اهداف با ضریب برآورد شده استاندارد 0/88 موثرترین و مولفه انتظارات سطح بالا از دانش آموزان با ضریب برآورد شده استاندارد 0/55، کم ترین تاثیر را دارند.
This study set out to develop a model for effective junior high schools in accordance with the norms of the Iranian society and based on Fundamental Reform Document of Education, the National Curriculum and the objectives of secondary education. To this end, a thorough examination of the theoretical foundations as well literature review was conducted and 16 components were derived. These components were organized in the form of a questionnaire whose face and content validity was approved by 15 educational experts from Northwest of Iran. To assess the reliability of the questionnaire, internal consistency (Cronbach's alpha test) and test-retest (intra-class correlation coefficient) were used and the revised questionnaire was piloted among 60 individuals (α= 0.982 and ICC = 0.931). After confirming the validity and reliability of the measure, it was administered to a sample of 217 individuals. The collected data were analyzed using descriptive (mean, standard deviation) and inferential statistics (one-sample t test). The results of confirmatory factor analysis (performed with Amos) also indicated a good fit between the 16-component model of effective schools and the observed data. In the ranking of the components of the effective school model, “achieving the objectives” with standardized estimate of 0.88 was the most effective one, whereas the component of “having high expectations of students” with standardized estimate of 0.55 was the least effective one.
خلاصه ماشینی:
مهدیان (١٣٨٨) در رساله دکتری خود با بررسی ابعاد و مؤلفه های اصلی مدارس اثربخش به ارائۀ مدلی مناسب برای بهبود اثربخشی نظام آموزشی متوسطه کشور پرداخته است .
ابزار این پژوهش ، پرسشنامه تدوین شده بر اساس مبانی نظری، مطالعات و پژوهشهای انجام شده در داخل و خارج کشور در زمینه مدارس اثربخش ، مشتمل بر ١٦ مؤلفه (رهبری اثربخش ، دستیابی به اهداف ، انتظارات سطح بالا از دانش آموزان ، مشارکت والدین ، نظارت و ارائه بازخورد، تامین منابع ، پیشرفت تحصیلی، راهبردهای یادگیری، جو آموزشی، تصمیم گیری، فرهنگ ، معلم اثربخش ، ناپیدایی، انسجام ، سازگاری یا قابلیت انطباق با محیط ، فناوری اطلاعات و ارتباطات ) با ١٧٨ گویه بود.
جدول ١: نتایج آزمون کولموگروف –اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها (رجوع شود به تصویر صفحه) سوال اول پژوهش : مؤلفه های اصلی مدارس اثربخش کدام اند؟ به منظور بررسی میزان متغیرهای مؤثر در اثربخشی مدارس ، از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است .
جدول ٥: اولویت بندی برآوردهای رگرسیونی استاندارد و غیراستاندارد مؤلفه های مؤثر بر اثربخشی مدارس (رجوع شود به تصویر صفحه) بحث و نتیجه گیری پژوهشهای متعددی در زمینۀ بررسی عوامل مهم در افزایش اثربخشی مدارس انجام شده است که برخی از آنها عواملی مانند ویژگیهای معلمان ، رفتارهای دانش آموزان ، فرهنگ و جو مدرسه ، رهبری مدرسه و فعالیتهای مرتبط با یادگیری و یاددهی و...