چکیده:
نثر فارسی در سیر تاریخی خویش از عوامل بسیاری تأثیر پذیرفت که از جملهی آنها عناصر زبان عامیانه است، البته تأثیر این عناصر در همهی ادوار ادب فارسی به یک اندازه نیست. زبان عامیانه به گونهای زبان زیر معیار دربردارندهی عناصر گوناگونی است که به مقدار قابل توجهی در آثار داستان نویسان نمود یافته است. شهلا پروین روح از جمله نویسندگان نوگرای معاصر است که به مقدار قابل توجهی، از عناصر زبان عامیانه در آثار خود بهره برده است. کاربرد اشکال مختلف عناصر زبان عامیانه در داستانهای پروین روح گذشته از آن که موجب تشخص زبان داستانهای او شده، روانی و سادگی کلام او را نیز به همراه داشته است. زبان عامیانهی به کار رفته در مجموعه داستان کوتاه حنای سوخته را میتوان به این گونه تقسیم بندی نمود: واج، واژه، فعل، شبه جمله، جملات عاطفی، عدد، زبان و گویشهای محلی و مثل. بسامد موارد مذکور در داستانهای پروین روح یکسان نیست. این عناصر در داستانهایی چون «حنای سوخته»، «طلسم»، «همزاد» و «آقای هدایت» نمود بیشتری دارد.
خلاصه ماشینی:
زبان عاميانه ي به کار رفته در مجموعه داستان کوتاه حناي سوخته را مي توان به اين گونه تقسيم بندي نمود: واج ، واژه ، فعل ، شبه جمله ، جملات عاطفي ، عدد، زبان و گويش هاي محلي و مثل .
بعد از پالايش زباني که افراد نيمه فرهيخته بر روي واژه ها و اصطلاحات کوچه بازاري انجام مي دهند اين واژه ها و اصطلاحات به صورت واژها و اصطلاحات عاميانه "colloquial"٤ وارد خانواده ها و گروه هاي اجتماعي مي شود و عموم سخن وران آن ها را به کار مي برند سپس به ترانه ها و داستان ها راه مي يابند، پس از گذشت زمان ، جزئي از زبان مردم جامعه محسوب مي شود.
لازم به ذکر است که برخي معتقدند که اين واژه ها واصطلاحات ، موقتي و گذرا هستند و نبايد به آن ها توجهي کرد، چنانچه اين سخن صحيح باشد نمي توان گردآوري و تحقيق درباره ي اين گونه از لغات و اصطلاحات را ناديده گرفت ، زيرا برخي از اين واژه ها در اشعار و متون هر دوره راه مي يابند از اين رو گردآوري وتحقيق در اين گونه واژه ها و اصطلاحات در هر دوره اي لازم به نظر مي رسد؛ با اندکي توجه در آثار گذشته درمي يابيم که بسياري از شاعران و نويسندگان در هر دوره به فراخور زمان از کلمات واصطلاحاتي در گفتار و نوشتار خود استفاده مي کردند که برخي از اين اصطلاحات و واژه ها تا جايي در زبان ماندگار شده اند که امروزه بعد از قرن ها يا به همان صورت و معنا و يا با اندکي تغيير، در گفتار روزمره کاربرد دارند و برخي از آن ها در لغت نامه هاي معتبر فارسي به عنوان واژه ي فارسي به ثبت رسيده اند.