چکیده:
آسیب پذیری شهری میزان خسارتی است که در صورت بروز سانحه به اجزا و عناصر یک شهر بر حسب چگونگی کیفیت آنها وارد می شود؛ بررسی ساختارهای یک شهر و ریز پهنهبندی آسیبپذیری آن از منظر پدافند غیرعامل گامی است بهسوی چشمانداز آینده شهر ایمن. پژوهش حاضر چالش آسیبپذیری در ساختارهای شهری از منظر پدافند غیرعامل است و رویکرد مورد انتظار مدلسازی جهت شناسایی این زیرساختها است. قلمرو مطالعه حاضر؛ شهر دزفول در استان خوزستان و بهعنوان مرکز پشتیبان جنگ است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روششناسی توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- مدلی است و شاخصهایی در قالب 10 دسته شناسایی شد و با استفاده از تحلیل ترکیبی AHPFUZZY-GIS وزندهی نقشههای فواصل برای آنها طراحی و استاندارد شد. برای توزیع فضایی و بررسی آسیبپذیری پدافندی از ابزارFUZZY OVERLAY در نرمافزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که در بررسی شاخصهای مورد مطالعه شاخص مراکز انتظامی و انبار با وزن 116/0 و 113/0 بهعنوان مهمترین شاخص در زمینه پدافند غیرعامل شناسایی شدند. در بخش پهنهبندی ساختارهای شهری دزفول بیشترین بخشهایی که مورد خطر تهاجم در حمله هوایی بودند و در وضعیت کاملا آسیبپذیر قرار داشتند عبارت بودند از: 28/41 مراکز انبار، 29/84، مراکز مسکونی، 38/62 مراکز تجاری، 32/35 مراکز اداری، 100 مراکز اداری، پایانه و مراکز بهداشتی، 27/18 مذهبی، 28/39 آموزشی و 38/33 راههای این شهر. با توجه به این نتایج باید گفت که وضعیت شهر دزفول از منظر پدافند غیرعامل بخصوص برای حمله هوایی بسیار نامناسب و است و در صورت هرگونه حمله این شهر با مشکل جدی روبهرو خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
در این جدولها، با توجه به تأثیر متفاوت هریک از لایههای دهگانه در آسیبپذیری پدافندی ساختار شهر دزفول در برابر حمله هوایی، از فواصل آسیبپذیری و ضریب متفاوتی برای هرکدام از عوامل شانزدهگانه استفاده شده است.
جدول (6): محاسبه ارزش لایهها بهکاررفته در آسیبپذیری پدافندی شهر دزفول در برابر حمله هوایی به تصویر صفحه مراجعه شود.
گام پنجم: همپوشانی لایهها با Fuzzy Overlay و تهیه نقشه نهایی آسیبپذیری پدافندی شهر دزفول در برابر حمله هوایی پس از تلفیق نقشههای فاکتور فازی برای هر عامل، پهنه آسیبپذیری عوامل مختلف مشخصی شده است.
پس از اعمال اوزان در محیطArc GIS از طریق Fuzzy Overlay و با استفاده از گاما 9/0 همپوشانی نقشهها صورت پذیرفته و نقشه خروجی حاصل؛ آسیبپذیری پدافندی شهر دزفول در برابر حمله هوایی را نشان میدهد.
جدول (7): میزان آسیبپذیری پدافندی شهر دزفول در برابر حمله به تصویر صفحه مراجعه شود.
Alizadeh, Mehdi, Evaluation of vulnerability of urban infrastructure of Kohdasht with emphasis on passive defense, Master's thesis, Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University, Ahvaz, 1395.
Taghvaei, Masoud, Jozie Khasluei, Ali, Management and Crisis Planning in Urban Spaces with Passive Defense Approach and SWOT Model, Case Study: Trails of the City of Isfahan, Journal of Geospatial Space, Vol. 2, Issue: 6, p.
Mohammadi Dehcheshmeh, Mostafa, Heydarinia, Saeed, Spatial Modeling of Neighboring Opportunities in the Metropolitan City of Ahwaz, Quarterly Journal of Space Planning and Design, Vol. 19, No. 2, Summer, Pages 211-236, 1394.
Brnafr, evaluating the structure Langeroud Passive defense planning, applied research journal Science, Geography, year, pp.