چکیده:
مدیریت بحرانهای اجتماعی در جوامع گوناگون یکسان نبوده و تحت تاثیر متغیرهای کلانی چون نظام سیاسی حاکم، فرهنگ امنیتی و آستانه تحمل دولتها بوده و در اساس عملی پیچیده و تا حد زیادی زمینه محور و حاصل نظام ادراکی نخبگان سیاسی و امنیتی کشور میباشد. هدف پژوهش حاضر تبیین چگونگی سازماندهی در بحرانهای اجتماعی جهت جلوگیری از گسترش و امنیتی شدن آن میباشد و نوع پژوهش کاربردی و از روش تحلیلی – توصیفی استفادهشده و محقق درصدد پاسخ به این سوال که سازماندهی در مدیریت بحرانهای اجتماعی چه تاثیری دارد، میباشد و حجم نمونه جامعه آماری پژوهش حاضر را تعداد 40 نفر از صاحبنظران و متخصصین آگاه به مقولههای مدیریت و بحران تشکیل دادهاند که با توجه به تعداد محدود، کلیه اعضای جامعه آماری بهعنوان حجم نمونه استفادهشدهاند. بعد از جمعآوری اطلاعات، پرسشنامهای متشکل از 16 سوال در رابطه با متغیرهای پژوهش تهیه و پس از توزیع و جمعآوری پرسشنامهها، پاسخها از طریق نرمافزار اسپیاساس و با استفاده از آزمون خیدو مورد تجزیهوتحلیل آماری قرار گرفت و نتایج حاصل فرضیه این پژوهش را تائید نمود. نتایج پژوهش بیانگر این است که سازماندهی در مراحل قبل (پیشبینی، پیشگیری، آمادگی) شروع (هشدار و مصونیت، ارزیابی مقدماتی و بسیج منابع، پاسخگویی سریع) حین (امداد و نجات، عملیات ویژه، مهارسازی) و پس از بحران (بازیابی، بازسازی، یادگیری) نقش موثری در جلوگیری از گسترش و امنیتی شدن بحرانهای اجتماعی دارد.
خلاصه ماشینی:
اهمیت و ضرورت پژوهش نظر به اینکه اغلب بحرانهای اجتماعی دارای منشأ بیعدالتی، نارضایتی از وضع موجود، اعتقادی، فرهنگی، قومی، تبعیض نژادی، اختلاف طبقاتی و موارد بسیاری دیگری بوده که درمجموع با سازماندهی انسانها در اجتماع مرتبط میباشد و دارای طیفهای مختلف با خاستگاهها و طرز تفکرات متفاوت همراه میباشد با توجه به ویژگیهای ذکر شده نحوه سازماندهی در مدیریت بحرانهای اجتماعی از ظرافت خاص و پیچیدگی بینظیری برخوردار است درنتیجه اهمیت سازماندهی امکانات و منابع در راستای مهار بحرانها یکی از مهمترین مراحل مدیریت بحران در سه مرحله قبل، حین و بعد از بحران بوده است درنتیجه اجرای این سازماندهی با کمتر شدن آسیب بحرانهای اجتماعی از گسترش بحرانهای اجتماعی جلوگیری و از درگیر نمودن ساختارهای حکومتی پیشگیری بعمل می آید و از تهدیدات عرصه بینالمللی برعلیه کشور کاسته خواهد شد از این رو چنانچه سازماندهی مبتنی بر شناخت و آگاهی از عوامل مؤثر بر گسترش بحرانهای اجتماعی صورت نگیرد نهتنها به مدیریت بحران کمک نکرده بلکه زمینه ساز گسترش بحرانهای اجتماعی و ارتقاء سطح آن به بحرانهای امنیتی خواهد شد و کشور را درگیر بحرانی با نتایج مبهم و ویرانکننده خواهد نمود.
با توجه به تأثیر سازماندهی در مدیریت بحرانهای اجتماعی، در این پژوهش، شیوه سازماندهی در مدیریت بحرانهای اجتماعی، بررسی گردید؛ که پس از پرداختن به ادبیات پژوهش و شاخص گذاری متغیرها، پرسشنامه پژوهش ترسیم و در اختیار 40 نفر از متخصصین و کارشناسان مدیریتهای بحرانهای اجتماعی قرار گرفت؛ که نتایج حاصله از تجزیهوتحلیل سؤالات پرسشنامه، فرضیه پژوهش مبنی بر " سازماندهی در مراحل قبل (پیشبینی، پیشگیری، آمادگی) شروع (هشدار و مصونیت، ارزیابی مقدماتی و بسیج منابع، پاسخگویی سریع) حین (امداد و نجات، عملیات ویژه، مهارسازی) و پس از بحران (بازیابی، بازسازی، یادگیری) نقش مؤثری در جلوگیری از گسترش و امنیتی شدن بحرانهای اجتماعی دارد" تائید نمود.