چکیده:
بررسی رفتار مصرف انرژی در بخشهای مختلف اقتصاد، گامی اساسی و مهم برای برنامهریزی و مدیریت مصرف انرژی است. با توجه به این که ایران دارای منابع غنی و گستردۀ انرژی، مخازن بزرگ نفتی و گاز طبیعی، معادن عظیم زیرزمینی و پتانسیل بالقوۀ انرژی است، تعیین عوامل موثر بر مصرف انرژی میتواند در تبیین سیاستهای بخش انرژی، کمک مؤثری کند. به همین منظور این مطالعه به بررسی آثار سرمایه انسانی و بهرهوری نیروی کار بر مصرف انرژی در بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات ایران با بهرهگیری از روش دادههای تابلویی در بازۀ زمانی 1375 تا 1395 پرداخته است. نتایج بررسیها نشان داد که سرمایه انسانی، بهرهوری نیروی کار، اثر تقاطعی سرمایه انسانی در بهرهوری نیروی کار و مجذور ارزشافزوده بخشهای اقتصادی دارای تاثیر منفی و ارزشافزوده تاثیر مثبت بر مصرف انرژی در بازۀ زمانی مورد بررسی داشته اند. به طوری که بر اساس نتایج تخمین مدل، آثار متقابل متغیرهای سرمایه انسانی و بهرهوری نیروی کار در بخشهای اقتصادی تأثیر منفی و معنیدار در سطح بحرانی یک درصد بر مصرف انرژی داشته است که این ضریب تلویحاً این واقعیت را بیان میدارد که با افزایش سرمایه انسانی و لذا بهبود بهرهوری نیروی کار، مسیر صرفهجویی در مصرف انرژی هموار میگردد. همچنین ضرایب برآورد شده برای متغیرهای ارزشافزوده و مجذور ارزش افزوده فعالیتهای اقتصادی، بیانکننده یک رابطه به شکل U معکوس مابین ارزشافزوده بخشهای اقتصاد و مصرف انرژی میباشد.
خلاصه ماشینی:
به همين منظور اين مطالعه به بررسي آثار سرمايه انساني و بهره وري نيروي کار بر مصرف انرژي در بخش هاي کشاورزي ، صنعت و خدمات ايران با بهرهگيري از روش داده هاي تابلويي در بازة زماني ١٣٧٥ تا ١٣٩٥ پرداخته است .
به طوري که بر اساس نتايج تخمين مدل ، آثار متقابل متغيرهاي سرمايه انساني و بهره وري نيروي کار در بخش هاي اقتصادي تأثير منفي و معني دار در سطح بحراني يک درصد بر مصرف انرژي داشته است که اين ضريب تلويحا اين واقعيت را بيان ميدارد که با افزايش سرمايه انساني و لذا بهبود بهره وري نيروي کار، مسير صرفه جويي در مصرف انرژي هموار ميگردد.
در اين زمينه سؤالي که مطرح ميشود اين است که با توجه به نظريات جديد و لحاظ نقش اساسي سرمايه انساني در رشد و توسعه اقتصادي و بهبود عملکرد سازمان ها، سرمايه انساني و بهره وري نيروي کار چه تاثيري بر مصرف انرژي ميگذارد؟ در ايران ساختار فعاليت هاي اقتصادي در هر سه بخش کشاورزي، صنعت و خدمات بر مباني فراواني انرژي و ارزان بودن آن طراحي شده است .
با توجه به اهميت اين موضوع ، هدف مطالعه حاضر بررسي اثر سرمايه انساني و بهره وري نيروي کار بر مصرف انرژي در بخش هاي مختلف اقتصاد ايران است .
(2015), The Effect of Energy Consumption and Human Capital on Economic Growth: An Exploration of Oil Exporting and Developed Countries.
(2018), Electricity Consumption and Human Capital Development in Nigeria: Exploring the Implications for Economic Growth, International Journal of Energy Economics and Policy, 8(6), 8-15.