چکیده:
امنیّت یکی از اساسیترین دغدغههای جوامع انسانی در طول تاریخ بوده است. در عصر وستفالیایی، دولت مهمترین نهاد تامین کننده امنیّت تلقی میگردید. بعد از جنگ جهانی دوم، در عصر جهانی شدن، و دوران پساوستفالیایی، مفهوم امنیّت بسیار فراگیر و گسترده شده است. مفهوم امنیّت نظامی – سیاسی به امنیّت انسانی تحول یافته است. این بعد جدید امنیّت نه در سطح دولت- ملت، بلکه در سطوح و ابعاد مختلف، مطرح میباشد. مراقبت از امنیّت انسانی در مقابل انواع تهدیدات، به یکی از وظایف اصلی دولت و حکومتها تبدیل شده است و آنان موظفند در برنامهریزی خود امنیّت انسانی را در اولویت قرار دهند. در نیمة دوم قرن بیستم، در کنار نهاد دولت، نهادهای غیردولتی نظیر شرکتهای چندملیّتی، سازمانهای بینالمللی و سازمانهای غیردولتی، بهعنوان بازیگران جدید، شکلگیری مسائل سیاسی، اقتصادی، امنیّتی و فرهنگی در سطوح محلی، ملی و بینالمللی فعالیت خود را گسترش دادهاند. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و نقش سازمانهای غیردولتی در توسعه امنیّت انسانی میباشد. در راستای دستیابی به هدف پژوهش پرسش اصلی مقالة حاضر این است که سازمانهای غیردولتی چگونه میتوانند در توسعه امنیّت انسانی ایفای نقش نمایند؟ جهت پاسخ به پرسش ، براساس روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از نظریه نهادگرایی، این فرضیه را میتوان مطرح نمود «سازمانهای غیردولتی از طریق ایفای نقش اجرایی، تسهیلگری، مشارکتجویی، دانشافزایی و قانونمداری میتواند نقش اساسی در توسعه امنیّت انسانی ایفا نماید».
خلاصه ماشینی:
کارکرد سازمان های غیردولتی عمده ترین کارکرد این قبیل سازمان ها را با توجه به عرصـه های مختلـف میتـوان چنـین برشمرد: ١- حمایت از پروژه های نوآوری، نمایشی و پیش آهنگ از قبیل : تهیه کنوانسیون های بین المللی در موضوعات حقوق بشر، حقوق زنـان ، کودکـان ، محـیط زیسـت و ارائـه بـه مجامع ذیربط بین المللی برای تصویب ؛ ٢- اقدامات حمایتی و وکالتی بشردوستانه مانند کمـک بـه جنگ زدگـان و آوارگـان ، امدادرسانی در حوادث غیر مترقبه ، حمایت از بیماران خاص و نظایر آن ؛ ٣- کارکردهای روانی- تبلیغاتی از طریق ستایش یا محکومیت اخلاقی دولت هـا کـه مشابه و بعضی از مصادیق آن را در جریان جنگ و تجاوز آمریکا علیه عراق ، محکومیـت استفاده از سلاح های شیمیایی و کشتارجمعی، محکومیت شکنجه و زندانیان ؛ ٤- ایفا نمودن نقش ناظر درخصوص تعهدات داخلی و بـین المللـی دولت هـا ماننـد صدور بیانیه هایی در ارزیابی عملکرد دولت ها در موارد خاص ؛ ٥- پژوهش ، هـدایت ، ارزیـابی و انتقـال اطلاعـات سـازمان های غیردولتـی یکـی از وظایف و کارکردهای اساسی میباشد.
سازمان های غیردولتی با تشـکل هایی خودجـوش غیردولتـی، بـدون سـود و مسـتقل / میباشند که با احساس مسئولیت نسبت به مسائل جامعه درصدد حل مشکلات و تعـالی جامعه شکل گرفته انـد و در ابعـاد مختلفـی چـون امورخیریـه ، کمک هـای بشردوسـتانه ، آسیب های اجتماعی، دفاع از حقوق بشر، محیط زیست و توسعه انسانی در کنار دولت ها حرکت میکنند و تسهیل کننده فرایندهای تحول و رشـد اجتمـاعی، اقتصـادی، سیاسـی، فرهنگی، اداری، حقوقی، قانونی در سطوح فردی و گروهی و درجهت رسیدن به توسـعه پایدار از طریق ایجاد نوعی هم افزایی، اتحاد، اتفاق و گسترش مشارکت میباشد.