چکیده:
اسلام دینی است که به جهت دامنه اثر گذاریاش، توجه بسیاری از انسانها را به خود جلب کرده است. از این میان، مستشرقانی هستند که تحقیقاتی را در حوزه اسلام انجام دادهاند. یکی از آنها، ایگناس گلدزیهر یهودی میباشد که تألیفات و تحقیقات زیادی را در این زمینه انجام داده است. او در مقالهای در دائرة المعارف یهود و همچنین در بعضی کتابهای خود، منکر وحیانی بودن اسلام و بلکه تبعیّت و تقلید پیامبر اسلام از دین یهودیت، شده و مواردی را ذکر کرده است. از میان آموزهها به بحث «اعتقاد به خداوند»، «روزه»، «قبله»، «ذبح حیوانات» و «شستشوی مردگان» اشاره کرده است. آنچه در این پژوهش انجام شد، بررسی میزان صحت ادعاهای گلدزیهر به اسلام مبنی بر تقلید آموزههای اسلام از یهودیت بود . با بررسی و تطبیق آموزههای یهود و اسلام، مشخّص شد که کلام او بدون دلیل است و صرف مشابهت در بعضی از آموزهها باعث تقلید نبوده و منبع واحد برای ادیان توحیدی نیز، میتواند دلیل این مشابهتها باشد. تفاوت عنصری در بعضی از این دستورات در میان این دو دین نیز گواه دیگری بر نادرست بودن ادعاهای گلدزیهر است.
خلاصه ماشینی:
او در آثارش از جمله مقاله مورد اشاره، در نهایت یک هدف را دنبال میکند و آن عدم وحیانی بودن تعالیم اسلام و تقلیدی بودن بسیاری از معارف و قوانین شرعی آن میباشد، به عنوان نمونه او در جایی از کتاب، درسهایی درباره اسلام میگوید «پیام این پیغمبر تازی، چیزی جز گلچین آمیخته از اطلاعات و عقائد مذهبی نیست، که آنها را فرا گرفته و یا در برخورد با شخصیتهای یهودی و مسیحی و جز آن به دست آورده است و سخت تحت تأثیر آنها قرار گرفته بود» (گلدزیهر، درسهایی از قرآن، 1357: 7) او میگوید اسلام استعداد زیادی در جذب و هضم آموزههای دیگر ادیان و سنتهای بشری داشته است (TheJewishEncyclo pedia, Vol 6, p 6).
بعضی معتقدند مطالبی که در تورات امروزی در باب خداوند وجود دارد همان توحید ناب است (TheJewishEncyclo pedia, Vol 6, p171) و عبارتهایی نیز یافت میشود که گواه این مدّعا است (سفر خروج: 20، 3 و 20، 5) اما در بعضی موارد خلاف این مطلب را مشاهده میکنیم که با بررسی باید دید امکان توجیه و تأویل مطالب هست یا خیر.
بررسی برای جمع بندی دیدگاه یهود در خداشناسی، باید گفت از آنجا که برای قضاوت درباره آموزههای هر دینی باید مجموع آن دین را مشاهده کرد و با ابزار فهم آن به سراغ آن رفت، این تحقیق نیز با توجه به همین مطلب به سراغ تبیین و شرح مطالب اشاره شده میرود تا بتواند قضاوتی درست از آنچه در حقیقت وجود دارد داشته باشد.
برای بررسی بهتر به یکایک موارد چهار گانه مذکور پرداخته میشود: الف) این اعتقاد یهودیان که خدای جهانیان را مخصوص خود دانسته و به تعبیر دیگر قائل به خدای اختصاصی بودند مطلبی است که قرآن نیز به آن تصریح دارد و به آیات آن اشاره شد.