چکیده:
اهداف قیام امام حسین (ع)، بیان درسها، شعارها و پیامهای مکتب حسینی و در نهایت تبیین مبانی اعتقادی حرکت حضرت همواره مورد توجه اندیشمندان، مورخان و نویسندگان فراوانی قرار گرفته، به طوری که سهم فراوانی از ادبیات عاشورایی را در کنار ادبیات مرثیه به خود اختصاص داده است. در میان آثاری که این نوع نگاه را به قیام حسینی داشتهاند، میتوان دوبیتی خواجه معین الدین چشتی را طرح نمود. خواجه با خلق و سرایش شعری کوتاه عناصر مهم اعتقادی و ارزشهای والای نفسانی را مطرح کرده و تفسیر زیبایی از حرکت امام حسین (ع) ارائه کرده است. خواجه معین الدین از عرفای قرن ششم و هفتم بوده و در تبلیغ دین اسلام در شبه قاره هند توفیق فراوانی یافته است. مقام و بارگاه خواجه در میان مردمان هندوستان از اهمیت بالایی برخوردار است. این نوشتار ضمن معرفی این شاعر، مبانی اعتقادی و کلامی دوبیتی او را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و به این نتیجه رسیده است که خواجه به مبانی اصیل اعتقادی حرکت امام حسین اشراف داشته و تفسیر صحیحی از آن ارائه نموده است. خواجه روی عناصری مثل احیای دین، عزت و آزادگی تاکید کرده و پیوند معناداری بین عزت حسینی و توحید الهی برقرار نموده است.
خلاصه ماشینی:
تجلی عزت و عظمت حسینی(در دوبیتی خواجه معینالدین چشتی دکتر اکبر ساجدی 1 دکتر اکبر حسنی 2 تاریخ دریافت: 16/3/98 تاریخ پذیرش: 29/6/98 چکیده اهداف قیام امام حسین(، بیان درسها، شعارها و پیامهای مکتب حسینی و در نهایت تبیین مبانی اعتقادی حرکت حضرت همواره مورد توجه اندیشمندان، مورخان و نویسندگان فراوانی قرار گرفته، به طوریکه سهم فراوانی از ادبیات عاشورایی را در کنار ادبیات مرثیه به خود اختصاص داده است.
ابتدا باید معلوم شود که خواجه معینالدین چشتی کیست و چه تأثیر و جایگاهی در میان مسلمانان هند داشته است؟ دیگر آنکه خواجه درباره امام حسین( چه سروده و آن شعر کدام عناصر نهضت حسینی را مد نظر قرار داده و مبانی کلامی آن چیست؟ پیشینه تحقیق درباره احوال و زندگانی خواجه معینالدین چشتی آثاری نگاشته شده است.
(کاظمی پاکستانی، 1337: 271؛ چوهدری، 1386: 94) دوبیتی خواجه در معرفی امام حسین( و شناساندن حضرت برای اهالی شبهقاره هند توفیق فراوانی داشته است.
(سایت اینترنتی بنیاد بینالمللی غدیر) مبانی دوبیتی خواجه معینالدین مبانی دوبیتی را میتوان ذیل چهار عنوان کلی مورد بررسی قرار داد: الف) شاه بودن امام حسین( واژه شاه در لغت به معنای کسی است که بر کشوری سلطنت کرده و صاحب تاج و تخت است (معین، 1375: 1/2003).
خواجه معینالدین معتقد است امام حسین( بیرق لا اله الا الله را بر نهضت خونین خود استوار ساخت تا این بیرق همیشه به جاودانگی تاریخ به اهتزاز درآید.