چکیده:
از منظر فقهای اهل سنت حکم شرعی تلقیح مصنوعی محل اختلاف است. برحسب اینکه تلقیح مصنوعی، داخل رحمی یا خارج رحمی باشد مبانی اختلاف در حرمت و جواز آن نیز متعدد خواهد بود. در رابطه با تلقیح مصنوعی داخل رحمی، غالب فقهای مخالف با تلقیح مصنوعی آن را مخالف با نصوص قرانی و روایات وارده از رسول خدا میدانند و قائل به اختلاط انساب در نتیجه مبادرت به این عملیات طبی هستند. از دیگر ادلّه مخالفان، حرمت استمناء در مقام اخذ اسپرم و حرمت نگاه به نامحرم در مقام تلقیح است. درمقابل موافقان به ادله طرف مقابل چنین پاسخ میدهندکه اولاً نصوص قرآنی و روایات وارده در این رابطه به هیچ وجه دلالتی بر ادعای مخالفان تلقیح مصنوعی ندارد، ثانیاً انجام این عمل طبی موجب اختلاط انساب نمیگردد و ثالثاً اخذ اسپرم از زوج توسط زوجه و انجام عملیات طبی توسط پزشک محرم حرمت مذکور را از بین خواهد برد. مضاف بر اینکه الضرورات تبیح المحظورات. در خصوص تلقیح اسپرم زوج متوفی به زوجه حیّ یا زوجین طلاق گرفته این اختلافات شدیدتر است. در مجموع فقهای اهل سنت تلقیح مصنوعی بنحو مزبور را مشروط به انجام آن در زمان عده فوت یا طلاق جایز و در غیر آن حرام میدانند. در رابطه با تلقیح مصنوعی خارج رحمی نیز ادلّه فوق مجرا است با این تفاوت که برخی از موافقان، پذیرش آن را مشروط به شروطی از جمله تضمین عدم نقض حق حیات جنین پس از تولد میدانند.
خلاصه ماشینی:
درمقابل موافقان به ادله طرف مقابل چنین پاسخ میدهندکه اولا نصوص قرآنی و روایات وارده در این رابطه به هیچ وجه دلالتی بر ادعای مخالفان تلقیح مصنوعی ندارد، ثانیا انجام این عمل طبی موجب اختلاط انساب نمیگردد و ثالثا اخذ اسپرم از زوج توسط زوجه و انجام عملیات طبی توسط پزشک محرم حرمت مذکور را از بین خواهد برد.
آیه ٢٢٣ سوره بقره : «نساءکم حرث لکم فأتوا حرثکم انی شئتم » وجه دلالت آیه مذکور بر نظر این گروه بدین نحو است که خداوند در این آیه از مراوده جنسی تنها زن و شوهر سخن گفته و استماع از زنان را بر مردان حلال دانسته است و حال آنکه در عملیات تلقیح مصنوعی علاوه بر زن و شوهر، فرد ثالثی بنام پزشک یا پرستار حضور دارد که اقدام به اخذ اسپرم و استقرار آن در رحم زن مینماید و دخالت چنین فردی در چرخه استیلاد طبیعی، مخالف با نص شریف قرآن میباشد (التمیمی، ١٩٨٦، ٣٥٨).
آیات ٥ تا ٧ سوره طلاق : «فلینظر الانسان مم خلق *خلق من ماء دافق * یخرج من بین الصلب و الترائب » مخالفان جواز تلقیح مصنوعی براین باورند که خداوند از اسپرم مرد تحت عنوان «ماء دافق » یعنی آب جهنده یاد نموده است در حالی که در تلقیح مصنوعی آنچه که در رحم زن تزریق میشود، جهنده نیست و این مخالف با نص قرآن میباشد (محمد الشریف ، ١٩٨٦، ٣٦٦).