چکیده:
حقوق بشردوستانه امروزه یکی از پایه های اساسی جلوگیری از هرج ومرج در جهان بین المللی است.
حقوق بشر دوستانه در عمل توانسته است از برخی منش های بشری که متاسفانه در سال های اخیر با
پیشرفت سلاح های گوناگون بروز بیشتری نیز پیدا کرده است، جلوگیری کند. کنوانسیون 1980
سلاح های متعارف خاص با ممنوعیت و یا حتی محدودیت برخی سلاح ها از ایجاد محیط مناسب در
جنگ ها برای انجام هر امری ممانعت ایجاد کرده است. حقوق بشردوستانه در ابتدای کار خود قرار دارد
و نمی توان انتظار داشت که همانند حقوق داخلی کاملا کاربردی و موثر عمل نموده و مانعی قطعی
برای مقابله با این جنایات جنگی و بشری تلقی گردد، این در حالی است که در شکل گیری حقوق
داخلی به معنای امروزین آن نیز چنین بوده است. یکی از مهم ترین شاخصه های حقوق بشر دوستانه
کنوانسیون 1980 سلاح های متعارف خاص است. هدف اصلی کنوانسیون سلاح های متعارف، تامین
حمایت حقوقی بهتر از افراد غیر نظامی در درگیری های مسلحانه است. در حقیقت، کنوانسیون مزبور و
پروتکل های الحاقی آن که در چارچوب مبتنی بر حقوق بشردوستانه بین الملل قرار دارند، نحوه استفاده
از سلاح های متعارف موجود و نیز سلاح های متعارف جدید را قاعده مند می کنند.
خلاصه ماشینی:
تأثیر کنوانسیون ١٩٨٠ سلاحهای متعارف خاص بر حقوق بشر دوستانه دکتر علی فقیه حبیبی *١ چکیده حقوق بشردوستانه امروزه یکی از پایه های اساسی جلوگیری از هرجومرج در جهان بین المللی است .
حقوق بین الملل بشر دوستانه در بردارنده دو مفهوم اصلی است : اول اینکه اعلام می کند که هنگام در گرفتن درگیری مسلحانه حق دولت ها در انتخاب روشها و سلاحهای جنگی نامحدود نیست و آنها فقط می توانند از آن دسته از روشها و سلاحهای جنگی استفاده کنند که رنج زاید و غیر انسانی ایجاد نکنند.
هر چند در فصل قبل مشاهده شد که در برخی موارد مقررات کنوانسیون ١٩٨٠ سلاحهای متعارف توسط دولی همچون آمریکا و رژیم اسرائیل زیر پای گذاشته شده است ، اما این نقض آشکار می تواند در محاکم داخلی و بین المللی پیگیری گردد چراکه حقوق بشردوستانه امروزه با ابزارهایی که در دست دارد خود شمشیری دو لبه است ،که یک لبه آن اقدام به بازدارندگی می کند و لبه دیگرش اقدامات خلاف مقررات بین المللی را قطع کرده و تحت پیگرد قرار می دهد (غفاریان، ١٣٨٦: ٤٨).
به جز تا حدی که به تکرار همان استانداردهای کلی حقوق عرفی در مورد ممنوعیت جنگ فاقد تفکیک برای استفاده از مین ها پرداخته است و این استانداردها حتی برای جنگ های مسلحانه غیر بین المللی نیز قابل اعمال هستند.
در مقدمه سند مزبور به مقررات بنیادین حقوق بشر دوستانه بین المللی همچون اصل تفکیک و اصل منع درد و رنج بیهوده اشاره شده است که این خود نشاندهنده اسناد مقررات معاهده و پروتکل های الحاقی آن بر اصول بنیادین حقوق بشردوستانه می باشد(ساعد، ١٣٩٠).