چکیده:
در این نوشته خلاصهای از مطالب کتاب فوق الذکر ـ که به ابعاد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حجگزاری هند در قرنهای دهم تا سیزدهم هجری میپردازد ـ ارائه میشود. در گزارش این کتاب، به تحلیلها و آمارهای ارائه شده در کتاب توجه شده و به ترتیب فصلهای کتاب، پس از معرفی منابع و آثار پژوهشی مرتبط با موضوع پژوهش و بیان اهداف و ضرورتها و دشواری کار، به تاریخ حج در آغاز عصر جدید و در حقیقت در دوره مورد بحث اشاره میشود. در فصل بعدی به جایگاه کانونی حج در اندیشه اجتماعی و معنوی مسلمانان و در فصل بعد، به مناسبات پادشاه مغول هند در دوره مورد مطالعه با حج و حرمین پرداخته شده است.
تبیین دیدگاههای غربی در مورد حجگزاری به صورت کلی و حجگزاری هند بهطور خاص، معرفی مؤلفههای تأثیرگذار در حجگزاری هند در فترت مورد بحث و تحلیل آن به روش تاریخی و ارائه اطلاعات جدید درباره حجگزاری هندیان، از نوآوریهای این پژوهش است.
خلاصه ماشینی:
پیرسون برای استدلال بر گرانی سفر، بهگزارش قزوینی، نویسنده کتاب انیسالحجاج، اشاره میکند که وی در حجی که از هند انجام داده، با وجودی که زیبالنساء خواهر اورنگزیبشاه، مخارج حج او را به عهده گرفته بود، باز هم (معادل) هزار ریال سعودی در این مسیر هزینه کرده است (همان، ص74) نویسنده برای اشاره به آثار عمیق حج، به توسعه راههای تجاری غرب آسیاو مسیرهای ارتباطی میان مکه و سرزمینهایی چون مصر، سوریه، یمن و خلیج فارس و ایجاد راههایی جدید چون راه ارتباط مکه با عراق و فارس و عمان، اشاره میکندو اهتمام قافلههای حج برای رسیدن به موقع، به مکه در ابتدای ماه ذیالحجه رایکی از عوامل مهم، توجه به راهها میداندکه باعث شده برای پیمودن تماممسیر، برنامهریزی دقیقی داشته باشند.
سیدسعدالله صوفی پس از اقامت دوازده ساله در مکه و انجام یازده حج که پس از بازگشت، به هند تسامح وی با هندوها و مسلمانان، خشم اورنگزیب، متعصب پادشاه وقت هند، را برانگیخت (همان، ص109) قاضیمیر از دیگر درباریان اورنگ زیب بود که پس از گرفتن تأییدیه از شریف و علمای مکه، به هند برد ولی اورنگزیب کتاب تقریبی او را ناصحیح دانسته و وی را به زندان انداخت (همان، ص110) از موارد دیگری که پیرسون درباره تأثیر سکونت حجاج هندی در حرمین ذکر کرده، ایجاد ازدحام و کمبود آذوقه به حدی است که دولت عثمانی در دهه هفتاد قرن شانزدهم، کاروان هندیها را به کوچ به سوی وطنشان مجبور کرد (پیرسون، 2011م، ص110) فصل چهارم: سیاستهای حج پیرسون در ابتدای این فصل، به تبیین جایگاه قدرتهای تأثیرگذار بر اداره حرمین پرداخته و از حکومت اشراف و سلطه و نفوذ ممالیک بر آنان در آغاز قرن شانزدهم سخن گفته و اینکه بعدها عثمانیان جای ممالیک را به شدت پر کردند.