چکیده:
سابقه و هدف: از مهمترین عوارض آزاردهندهی شیمیدرمانی در سرطان، تهوع و استفراغ است که روشهای پیشگیری یا درمانی و گاهی رواندرمانی یا موسیقیدرمانی برای کمک به کنترل آن، مطالعه و تاثیر صوت قرآن بر کاهش درجه و بروز این دو عارضه بررسی شده است.
روش کار: این مطالعه ازنوع نیمهتجربی تکگروهی بود که بر روی ۳۱ بیمار مبتلا به سرطان که در بخش رادیوتراپی انکولوژی بیمارستان امام حسین (ع) بهصورت سرپایی شیمیدرمانی شدند، صورت گرفت. بیماران در دو دورهی متناوب شیمیدرمانی، درمانهای رایج ضد تهوع و استفراغ را با شنیدن صوت قرآن و در نوبتی دیگر بدون شنیدن آن دریافت کردند و سپس پرسشنامهیی را دربارهی بروز و درجهی عارضههای فوق طبق نظام درجهبندی استاندارد بینالمللی پاسخ دادند و هر بیمار با وضعیت قبل و بعد این نوع درمان مقایسه شد. در این پژوهش همهی موارد اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچگونه تضاد منافعی گزارش نکردهاند.
یافتهها: نتایج نشان داد افرادی که حالت تهوع و استفراغ داشتند، بعد از شنیدن قرآن این حالت از ۳۵ درصد به ۲۲ درصد کاهش یافت، اما اختلاف آماری معنیدار نبود (۱۲۵/۰P=). همچنین شنیدن آوای قرآن احتمال بروز استفراغ را در بیماران، ۶۴ درصد (۰۳/۰P= و ۳۶/۰OR=) و درجهی بالاتر تهوع را در ۸۹ درصد موارد، کاهش داد (۰۰۱/۰ P<و ۱۲/۰OR=). قبل از انجام این نوع از درمان ۵/۳۵ درصد از بیماران تهوع نداشتند درحالیکه بعد از آن این رقم به ۷/۶۷ درصد رسید و تقریبا نیمی از افراد مورد مطالعه، درجهی تهوع کمتری داشتند. همچنین، درجهی تهوع هیچ یک از بیماران بعد از درمان ذکرشده افزایش نیافت.
نتیجهگیری: شنیدن صوت قرآن حتی بهمدت کوتاه میتواند بهطور چشمگیری موجب کاهش تهوع و استفراغ ناشی از شیمیدرمانی شود. چنین تاثیری که بهدلیل انحراف فکر بیمار از شیمیدرمانی یا از آثار معنوی قرآن است، باید در مطالعات گستردهتر و بهصورت دوگروهی سنجیده شود. با توجه به تاثیری که شنیدن صوت قرآن در مطالعات دیگر، ازجمله القای بیهوشی داشته، شاید بتوان از این روش در کنترل عوارض آزاردهندهی درمان سرطان نیز استفاده کرد.