چکیده:
تنسیقصفات، آوردن صفات متوالی با نظمی خاص برای یک موصوف است. استفاده از تنسیقصفات در نثرهای مصنوع، کاری رایج است و نویسندگان این متون به دلایلی چون ایجاز یا اطناب، ایجاد موسیقی، خیالانگیز کردن متن و القای مفاهیم تازه، آن را بهکار میبرند. استفاده فراوان از این صنعت در تاریخ وصاف، آن را به ویژگی سبکی تبدیل کردهاست. ارزش تنسیقصفات در تاریخ وصاف، به ساخت صفات مرکب و بدیعی است که نویسنده با خلاقیّت خود، هم بر غنای واژگانی ـ زبانی متن افزوده و هم موسیقی و خیال را وسعت دادهاست. هدف از انجام این پژوهش، نمایش زایایی کلام در تنسیقصفات مرکب، شیوههای ساخت صفات، ارزشهای بلاغی این صنعت و تاثیراتی است که بر متن و خواننده آن میگذارد. روش پژوهش، مطالعه کتابخانهای و توصیفیـ تحلیلی است. نتایج پژوهش مبنی بر آن است که ساخت صفات بهکار رفته در تنسیقصفات تاریخ وصاف بیشتر از ترکیب دو واژه ساده (اسم/ صفت/ بن)+ اسم شکل گرفتهاند و وصافالحضره با این ساختار، واژهسازیهای فراوانی کردهاست. بیشتر تنسیقصفات آمده در این کتاب، عینی و در وصف انسانها و حیوانات اهلی، با موضوع مدح هستند که در بیشتر موارد با کسره به هم وصل شدهاند و بیشتر صنایع ایجادشده در آنها، مراعات نظیر، واجآرایی، تضمینالمزدوج، تشبیه و نماد است.
خلاصه ماشینی:
بيشــتر تنسيق صفات آمده در اين کتاب ، عيني و در وصف انسان ها و حيوانـات اهلـي، بـا موضوع مدح هستند که در بيشتر موارد با کسره به هم وصل شده اند و بيشتر صنايع ايجادشده در آن ها، مراعات نظير، واج آرايي، تضمين المزدوج ، تشبيه و نماد است .
Linguistic and literary values of Sequential adjectives in the Tarikh Wassaf (Vol. 4) 1 Hojjat Kejaie Hesari PhD of Persian language and literature Kharazmi University and lecturer of Farhangian University (Received: 2018/7/26; Accepted: 2019/2/4) Abstract Sequential adjectives, is bringing Continuous adjectives with a particular order for a noun.
پيشينه پژوهش در زمينۀ تنسيق صفات کامـل تـرين مطلـب در جلـد شـانزدهم دايـره المعـارف بـزرگ اسلامي و در ذيل اين صنعت و در کتب علم بديع چون «ترجمـان البلاغـه »، ج ١، رادويـاني (١٣٦٢ش )، «حدايق السحر في دقايق الشعر»، ج ١، وطواط (١٣٦٢ش )، «المعجم »، ج ١، شمس قـيس رازي، (١٣٨٨)، «دقــايق الشـعر» تــاج الحـلاوي، ج ١، (١٣٤١ش )، «بـدايع الافکـار فـي صــنايع الاشــعار» از کاشــفي، ج ١، (١٣٦٩ش )، «حقــايق الحــدائق »، ج ١، رامــي تبريــزي، (١٣٤١ش )، «حدائق البلاغة »، ج ١، فقير دهلوي (١٨٧٢م )، «قطوف الربيع في صـنوف البـديع »، ج ١، شمس العلماء گرکـاني (١٣٨٩ق )، و...
١. اسم + اسم : اين ساختار، بيشترين مقدار صـفت مرکـب را بـه خـود اختصـاص داده اسـت ؛ هـم بـه صورت ترکيب هايي فردي در ميان تنسيق صفات ها مانند نمونۀ زير که در آن نويسنده بـراي هر موصوف ، يک صفت مرکب آورده است : «تمامت خواتين زهره عارض و شاهزادگان خورشيدبهجت ...
اسم + بن مضارع اين ساختار، پس از «اسم + اسم » پرکاربردترين شيؤە واژه سازي در تنسيق صـفات هـاي تاريخ وصاف است که صفت فـاعلي مرکـب پديـد آورده اسـت .