چکیده:
چکیده نسخۀ خطی لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی از زمرة متون خانقاهی قرن هشتم و نهم است که توسط حاجی نظامالدین غریب یمنی در ذکر احوال، اقوال و کرامات سید اشرفالدین جهانگیر سمنانی ـ عارف ِایرانیتبار هندوستان ـ در شصت فصل با عنوان «لطیفه»، به رشتة تحریر درآمده است. اثر مذکور به شیوة تحلیلی و توصیفی و باتوجه به ویژگیهای برجستة سبکی آن، در سه سطحِ زبانی، فکری و ادبی مورد بررسی قرار گرفتهاست. آنچه براساس این پژوهش بهدست آمد، نشان میدهد که مقولههایی چون: تغییرات آواییِ برخی کلمات؛ کاربرد واژهها و عبارتهای عربی، هندی و ترکی؛ کاربرد خاص نام زنان و صورت قدیمی افعال استمراری و...، از شاخصههای زبانی این اثر است. از منظر فکری، مقولههایی چون عرفان، فلسفه، علوم غریبه، نحلهها و شُعب مختلف مذهبی و فکری و... از موضوعات غالب این اثر است. از منظر ادبی نیز نثر کتاب، آمیخته به نظم و مملو از عناصر زیباسازی کلام؛ از جمله: سجع، جناس، استعاره، تشبیه و... است که در این میان، تسجیع و تجنیس، بسامد بالاتری دارد. واژههای کلیدی: عرفاناسلامی، نسخهخطی، هند، اشرفالدین سمنانی، لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی
Abstract The manuscript of Latayef Ashrafi fi Bayan Tawayef Soofi by Haji Nezam al-Din Gharib Yamani is one of monastery texts in 8th and 9th centuries. This work contains status, traditions and keramate of Seyyed Ashraf al-Din Jahangir Semnani, the Iranian- origin indian mystic , and it carries 60 chapters entitled "Latifeh". The mentioned work is studied throu analytical-descriptive method and according to its outstanding features in three levels of linguistic, intellectual and literaty. According to the findings of this research, some characteristics such as phonetic variations in some words, the usage of words and phrases in Arabic, Indian and Turkish, the special usage of women's name, and the old form of progressive verbs and... are among linguistic features of the work. From intellectual point of view, mysticism, philosophy, exotic sciences, different branches of religion and thought stand among chief subjects of this work. From literary perspective, the prose is mingled with poetry and replete with alliteration, pun, metaphor and simile among which alliteration and pun are more frequent. Key terms: Islamic mysicism, manuscript, india, Ashraf al-Din Semnani, Latayef Ashrafi fi Bayan Tawayef Soofi
خلاصه ماشینی:
بررسی ویژگی های سبک شناسی نسخۀ خطی «لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی » ( علمی – پژوهشی) * اسما آتش گوهری ١، دکتر عبدالرضا مدرس زاده ٢، دکتر محمدرضا شریفی ٣ چکیده نسخۀ خطی لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی، از متون خانقاهی قرن هشتم و نهم است که توسط حاجی نظام الدین غریب یمنی در ذکر احوال ، اقوال و کرامات سید اشـرف الـدین جهـانگیر سمنانی ـ عارف ایرانی تبار هندوستان ـ در شصت فصل با عنوان «لطیفه »، بـه رشـتۀ تحریـر درآمـده است .
دربارة این اثر، در کتاب تاریخ تذکره های فارسی اثر احمد گلچین معانی (١٣٦٣) و مقالۀ علی اصغر حکمت (١٣٤١)، در مجلۀ دانشکدة ادبیات شیراز، مطالبی بیان شده است .
مصحح در مقدمۀ اثر خود، به زندگی، آثار و عقاید اشرف الدین سمنانی پرداخته و نسخه های آن را معرفی نموده ، سپس به شیوة تطبیقی، متن کتاب لطایف اشرفی را (از مقدمه تا لطیفۀ چهاردهم ) تصحیح کرده است .
» (رضوی ، ١٣٨٠: ١٤/١) تأمل در ویژگی های سبک شناسی آن ، نشان می دهد که غریب یمنی در تألیف آن ، تحت تأثیر آثار عرفانی پیش از خود بوده است .
» (بهار، ١٣٨٤: ١١٥٥/٢) در لطایف (١٦، ٢٠، ٣٨ و٥٢) نیز غالب عبارات به زبان عربی نگاشته شده است : «قال الاشرف : التوکل هو تفویض الامور الی الله تعالی» (غریب یمنی ، بی تا:٦٢٠ ) در این اثر، بیش از هزار لغت عربی به کار رفته است : «معاملات شریعت و واقعات طریقت ، چنان که بر اصول شرع است ، به حسب ظاهر باید کرد، ولیکن فی الحقیقه از آن متنبه باید بود.