چکیده:
تشبیه یکی از زیباترین فنون بیان است که نمود فراوانی در خطبههای نهجالبلاغه دارد و در راستای سهولت درک معنا و اقناع مخاطب بهکار میرود. یکی از ویژگیهای سبکی تشبیهات خطبهها، استفاده فراوان از ساختهای همپایه است، همپایگی از زیرشاخههای لایه نحوی سبکشناسی است و در ساختهایی رخ میدهد که دو یا چند واژه، گروه و یا جملهواره با حروف ربط همپایهساز به یکدیگر مربوط شوند و در یک وظیفۀ دستوری قرار گیرند. حدود نیمی از تشبیهات خطبهها در ساختهای همپایه پدیدار شدهاند که برخی از آنها تشبیهات متوالی و برخی دیگر مشبهبه تشبیهات جمع هستند. این ساختها با اشکال و اهداف گوناگون در ساختهای دوسازهای، سهسازهای، چهار سازهای و زنجیرهای بهکار رفتهاند که در پیامرسانی تشببیهات و انتقال معنا به مخاطب، نقش بهسزایی دارند. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ساختهای همپایه در تشبیهات خطبههای نهجالبلاغه بپردازد و تأثیر همپایگی را در انتقال پیام و اندیشه مورد نظر امام(ع) بیان دارد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که حرف ربط همپایگی تشبیهات در اکثر موارد حرف «واو» است و میان سازهها رابطههایی نظیر ترادف، تضاد، افزایش، تسویه و نفی وجود دارد. همپایگی نحوی نقش بهسزایی در همپایگی آوایی و موسیقایی کردن تشبیهات دارد. صنایع بدیعی ازجمله سجع، جناس، تضاد، تقابل و... در میان سازههای همپایه بهچشم میخورد که میتوان گفت همپایگی بلاغی تشبیهات با همپایگی نحوی و آوایی پیوند خورده است.
The simile is one of the most beautiful techniques of expression, which has been used extensively in Nahj al-Balagha's sermons and is used Facilitating comprehension of meaning and persuasion of the audience. One of the stylistic methods of sermon similes is the use of Parallel forms, which are subdivided into the syntactic level and the structure of the sentences. The present study aims to investigate the constructs of sermons in descriptive-analytical method. About half of the similes of the sermons appear in the Parallel forms, some of them are consecutive similes, and others are aggregated similes with similar structures.The semantic relationships of structures have a significant role on the simulation of messages and the transfer of meaning to the audience, and semantically have relationship such as synonymy, contradiction, increase and clarification.Parallel forms also have a great impact on simile music.There are some of the Innovative industries such as revelation, punishment, contradiction, opposition, balance, etc., among the constituent structures, which can be said parallel syntax is the area of some of these rhetorics.