چکیده:
ﭼﮑﯿﺪه
ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﻼل ﻃﻼﯾﯽ، ﯾﮑﯽ از ﮐﺎﻧﻮن ﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﮐﺸﺖ و ﻣﺼﺮف و ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ. ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ دوم ﺟﻬﺎﻧﯽ، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎی اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪ ﺧﻮد در ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻫﺎی ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر از ﮐﺸﺖ و ﺗﻮﻟﯿﺪ آن دﺳﺖ ﮐﺸﯿﺪﻧﺪ. در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺸﻮر اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺻﺪور آن ﺑﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ اﻗﺪام ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﮔﺮﭼﻪ دوﻟﺖ ﺣﺎﮐﻢ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺿﻌﯿﻒ ﺑﻨﯿﺎن اﻗﺘﺼﺎدی، ﻧﻈﺎم ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ، ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻗﻮﻣﯽ و ﻗﺒﯿﻠﻪای و دﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﻣﺎﻓﯿﺎﯾﯽ و ﺳﻮداﮔﺮان ﻣﺮگ و ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی از ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﻬﺮهﺑﺮداری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؛ در ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﯾﮏ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ و ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آن ﻫﻤﮑﺎریﻫﺎﯾﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺿﺮوری اﺳﺖ. وﺟﻮد ﻣﺮزﻫﺎی ﻃﻮﻻﻧﯽ اﯾﺮان و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﮐﺸﻮر ﻣﺎ اﯾﺮان را در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭘﺪﯾﺪه ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﯿﺶ از دﯾﮕﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ. ﻃﺮح آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺮزی، از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ وﯾﮋه ﻣﺸﺘﺮک ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎری ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﺧﺎرﺟﯽ و ﻧﻈﺎرت ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﯾﺠﺎد ﮔﺮدد، ﻃﻮری ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری و اﺷﺘﻐﺎل ﻃﺮﻓﯿﻦ و اﯾﺠﺎد ﻗﻄﺐﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ، ﮐﺸﺎورزی، ﺗﺠﺎرﺗﯽ و اﯾﺠﺎد ﻣﺮﮐﺰ زﯾﺴﺘﯽ ﺷﻬﺮی ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻔﺎﻫﻢ و ﻫﻤﮑﺎری ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺪه و رﺷﺪ ﺳﻄﺢ رﻓﺎﻫﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﺳﮑﻨﻪ ﮔﺮدﯾﺪه و ﭘﯿﺎﻣﺪ رﯾﺸﻪﮐﻨﯽ اﯾﻦ ﺣﺮﻓﻪﻫﺎ و اﻣﻨﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﺮزی را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.
خلاصه ماشینی:
مصرف مواد مخدر و روان گردان نه تنها به دلیل آثار سوء فردی، بلکه همچنین به دلیل پیامدهای منفی آن برای جامعه، به مسئلۀ اجتماعی بسیار مهم و خطرناکی تبدیل شده است و از عوامل اصلی اختلال در خانواده ها و ارتکاب جرایم است و بهداشت و سلامت افراد و جامعه را با خطرهای جدی مواجه میسازد و هزینه های اقتصادی آن برای کشوری مانند ایران از حد تصور خارج است (صدیق سروستانی، ١٣٨٦).
شیوههای مرسوم در پیشگیری از اعتیاد عبارتند از: 1- ارتقاء آگاهیهای فرهنگی و سیاسی از طریق وسایل ارتباط جمعی 2- از بین بردن قاچاقچی و مواد مخدر 3- از بین بردن فقر و بیکاری 4- کنترل مرزها 5- وضع قوانین لازم جهت مبارزه قاطع و عملی با آن 6- گسترش و افزایش محیطهای آموزشی و پرورشی 7- ممنوعیت کامل کشت خشخاش و لابراتورهای هروئین سازی 8- برخورد با معتادان به عنوان بیمار و معالجه آنان 9- افزایش بهداشت عمومی و آگاه کردن مردم از مسایل روانی و جسمانی اعتیاد 10- آموزش خانوادهها در جهت پیشگیری از اعتیاد 11- محو نظام بهرهکشی و طبقاتی 12- هماهنگ کردن تحقیقات بینالمللی در جهت کشف و محو قاچاقچی (اقلیما، 1382).
وجود مبادلات و پیوندهای قضایی دو سوی مرز بین کشورهای مجاور و آسیبپذیری و تهدیدات مختلف در این مناطق، اهمیت ویژهای را در فرایند توسعه و برنامهریزی آمایش سرزمین به مناطق مرزی داده است؛ به خصوص در کشور ما که دارای مرزهای طولانی بوده اهمیت اینگونه مطالعات را بیشتر نشان میدهد (زرقانی، 1397).